Page 28 - AM200905
P. 28
6 Djabièrnè 4 sèptèmber 2020
PHP ta pone atenshon na e fenómeno aki
Difamashon i kalumnia ta kastigabel pa lei
KRALENDIJK -- Me- di por ehèmpel kulp'é di stigu di prizon di máksimo denunsia i lo traha un Banda di e opshon di
dia sosial, spesialmente un echo kastigabel. un aña òf un but monetario prosèsverbal di e kaso, pa hasi un denunsia ofisial pa
facebook, a para bira un Pero difamashon no ta di e terser kategoria. Lei asina outoridadnan kom- outoridatnan kompetente
plataforma riba kua hende enserá solamente kulpa ta kubri difamashon por petente por persiguí esun persiguí esun ku a hasi
ta ataká otro, bayendo asi- otro di un echo kastigabel, ehèmpel den korant i tam- ku a hasi su mes kulpabel su mes kulpabel pa e deli-
na leu pa usa difamashon sino tambe ora ta trata por be hasi via media sosial. na e echonan aki. tonan di difamashon i ka-
i kalumnia, pa pinta otro ehèmpel di hasi públika- Lei no nesesariamente ta Ta posibel tambe ora lumnia, un siudadano por
pretu. Difamashon i ka- mente ku sierto persona pone énfasis ku si e echo cu un persona hasi su mes kana e kaminda di entamá
lumnia sinembargo ta kas- lo tin relashon amoroso ku ta bèrdat òf nò. kulpabel na difamashon un prosedura sivil.
tigabel pa lei. Tantu den tal persona òf personanan. òf kalumnia ku e lo ta Si a difamá e siudadano,
derechi penal komo sivil Den un kaso asina tambe Senario kometiendo un akto ilísi- e tin derecho riba un kom-
por atendé ku esnan ku por papia di difamashon. Si un persona ofendé to (na hulandes 'onrecht- pensashon pa e daño ku el
hasi nan mes kulpabel na Ora ku e akusashonnan pa e aktonan menshona matige daad'). E persona a sufri. Tin diferente tipo
difamashon i kalumnia. aki sosodé por eskrito i aki keda deklará kulpabel ku kometé un akto ilísito di daño ku e siudadano
Plataforma Hóben- riba Internèt por yama den un sentensia irevoka- na un otro persona tin e por sufri, entre otro daño
nan Profesional (PHP), esaki 'smaadschrift', esta bel, e persona ku a difam’é obligashon di kompensá di reputashon, pèrdida di
ku ta operá un tienda di difamashon por eskrito. no por wòrdu hañá kulpa- e daño kousá pa e akto ei. entrada etc.
lei na Aruba, a publiká bel pa e echo kastigabel di E pasonan legal ku e per- Pa mas informasho ku
un artíkulo interesante Diferensia kalumnia. Difamashon i sona por tuma ta inisiá un tuma kontakto ku Plata-
tokante e tópiko di di- Por papia di kalumnia kalumnia ta echonan kas- huisio sumario òf un kaso forma Hobennan Pro-
famashon i kalumnia. E ora ku un persona hasi tigabel pa lei ku no ta ser di fondo, demandando sea fesional na nan e-mail:
artíkulo ta skirbí pa Ge- akusashonnan di un otro, persiguí si e viktima no rektifiklashon òf pa e per- plataformahobennanpro-
rick CroesLL.B, B.ec siendo ku e sa òf ta suponé hasi un denunsia. sona kita e ekspreshonnan fesional@gmail.com.
di sa ku e akusashonnan E persona por hasi su ku a pone.
Minorca Martis LL.B aki no ta bèrdat. Ora ku
Den liñanan general e bo sa ku algu no ta bèrdat,
leinan ku ta atendé ku di- lo por papia di 'laster', si
famashon i kalumnia pa bo persona konta e bèr-
islanan BES ta igual ku dat e ora nunka por tin un
Aruba, isla na unda PHP kaso di kalumnia. Pero e
su tereno di trabou ta. ora por papia sí di difa-
Na hulandes nan ta pa- mashon, pasobra asta si bo
pia di 'smaad en laster'. konta e bèrdat e por ta un
Ta terminologianan ku echo kastigabel pa lei.
ta originá for di Kódigo Mester enfatisá ku no ta
Penal. Na papiamentu lo bai pa konta e bèrdat si òf
por yama e aktonan aki no, pero mas bien si ta ta-
difamashon i kalumnia. cha e honor òf bon nòmber
Nan ta aktonan kastigabel di un persona pa medio di
pa lei. Esun hañá kulpa- e akusashon.
bel por haña penanan ku Si e persona ku kome-
por imponé, sea di but òf té a propósito e akto di
kastigu di prizon. Riba difamashon, tachando e
e tereno sivil un persona honor i bon nòmber di un
ku kometé e aktonan aki persona, dor di akus'é di
tambe por haña nan mes sierto tipo di echo kasti-
konfrontá ku un demanda gabel ku e intenshon di
legal. krea publisidat di esaki, lo
bira kulpabel pa e echo di
Kiko nan ta? difamashon i lo por haña
Ora ku bo ta papia di un kondena máksimo di
difamashon ta trata di 6 luna di prizon òf un but
ekspreshonnan hasí ku e monetario di e terser ka-
meta di ruiná e reputashon tegoria.
di un persona. Ku otro pa- Si e difamashon sosodé
labra, ta tratando di atachá entre otro por eskrito, via
e persona su honor i bon potrèt òf datonan di un
nòmber. Sin ku ta nesesa- kòmpiuter, kua kontenido
rio ta hasi un persona pú- keda tresé den publisidat,
blikamente pretu pa medio e kulpabel por haña ka-