Page 12 - bon-dia-aruba-20200617
P. 12
A12 HENDE
Diaranson 17 Juni 2020
A.T.A a añadi tres sector adicional na Aruba Health and Happiness Code
tamento di Salud Publico grama di HH Code a wordo
(D.V.G.) a lansa e programa di lansa, un total di 1603 com-
Aruba Health and Happiness pania den e shete sectornan
Code (HH Code) cu e meta di ‘Accommodations’, ‘Food
pa sigura cu protocolnan di & Beverage’, ‘Food Trucks’,
higiena y salud ta na un nivel ‘Retail/Shops/Supermarkets’,
cu nos bishitantenan ta spera ‘Tour Operators, ‘Car Rent-
ora di bishita un destinacion als’ y ‘Taxi’ a exitosamente
turistico manera Aruba. pasa e prome fase di e pro-
grama pa cual nan ta wordo
A.T.A. a introduci e tres sec- otorga un seyo colorido di
tornan adicional di ‘Spa & Sa- HH Code, cual ta e seyo di
lon’, ‘Watersports’ y ‘Casino’ pre-check. Tur compania,
cu tambe lo mester registra cu excepcion di taxistanan, a
pa e programa di HH Code ricibi un e-mail confirmando
cu e meta pa completa esaki esaki y indicando riba ki fe-
dentro di dos siman, pues no cha lo por pasa busca e seyo
mas tarda cu 1 di juli. Manera di pre-check. Ta haci un apel-
tabata e caso cu e sectornan acion na tur compania cu a
anterior, e sectornan adicio- registra pa verifica si a ricibi
nal tambe lo mester completa e e-mail aki, mirando cu
e dos fasenan di e programa esaki lo por a bay den ‘junk
di HH Code. E prome fase ta mail’. Taxistanan cu a yena e
consisti di un registracion y registracion y checklist debi-
checklist cu lo mester wordo damente den transcurso di e
yena via www.arubacovid19. siman tras di lomba pronto
ORANJESTAD – Reci- grama di Aruba Health E tres sectornan adicional ta org. lo ricibi un e-mail di con-
entemente Oficina di Tur- and Happiness Code (HH inclui ‘Spa & Salon’, ‘Water- firmacion caminda lo indica
ismo di Aruba a añadi tres Code). sports’ y ‘Casinos’. A.T.A. Durante e prome cuatro si- e fecha riba cual lo por pasa
sector adicional na e pro- conhuntamente cu Depar- mannan despues cu e pro- busca e seyo di pre-check.
Abuso sexual di menor na Aruba
ORANJESTAD - Un di e topiconan cu menos ta ser papia di dje ta: • Yama Tienda di Educacion na 161 pa guia tocante lantamento di mucha y
abuso sexual di menor. E idea cu un mucha of un hoben bou di 18 aña hoben;
ta victima di abuso sexual por lanta pensamento di trauma cerca hopi • Yama seccion Bida y Famia di Departamento di Asunto Social na 5281150
di nos cu ta hacie mas dificil pa papia di dje. Online por haya hopi pa guia psicologico y ortopedagogico pa famia y pareha.
informacion tocante abuso sexual di menor, pero abo ta na altura di
kico ta abuso sexual, con pa reconoce esaki y kico abo por haci aki na Den un caso di emergencia cu bo ta sinti cu e bida di un mucha ta na peliger
Aruba pa yuda un mucha? yama Polis na 100! Un yamada por scapa un bida cu trauma. Un yamada por
salba un bida.
Kico ta abuso sexual di menor?
E ta hopi importante pa nos como comunidad ta consciente y bon informa
Abuso sexual ta wordo defini ora cu un menor di edad ta wordo forsa of invita di e señalnan di abuso di mucha pa asina nos por actua debidamente. Bishita
pa participa den actonan sexual cu un persona. E forma cu nos ta pensa di bi- nos website www.scparuba.com y click ariba nos pagina “Reconoce abuso di
aha riba dje ta ora ta trata di abuso sexual cu penetracion den parti priva (oral, mucha” y keda bon informa. Bo iniciativa por salba un bida di un mucha, paso
vagina, anus) di un menor. No obstante, tin hopi mas forma cu abuso sexual e bienestar y siguridad di nos muchanan ta e responsabilidad di nos tur.
di menor por tuma luga. Akinan nos ta duna un lista di diferente actonan di
abuso sexual;
Actonan di abuso sexual di mucha:
• Acto sexual cu penetracion, manera “rape” of sexo oral.
• Acto sexual sin penetracion manera mishimento cu paña bisti na parti pri-
va, fregamento, sunchimento of masturbacion.
• Laga un mucha wak otro persona participa den actonan sexual, manera
pornografia of den persona.
• Laga un mucha hunga of uza obhetonan di placer sexual.
• Conta chiste di “dobel-sinti” of di “mal ehempel” na un mucha.
• Forsa of invita un mucha pa kita su paña pa placer sexual.
• Mustra bo parti priva na un mucha “flashing”.
• Encurasha un mucha pa actua den un forma sexualmente inapropia.
• Prepara un mucha pa abuso of actividad sexual ora e bira mas grandi
“grooming”.
Tur e actonan aki ta wordo considera como abuso sexual. Abuso sexual ta cas-
tigabel pa Ley y ta bay contra e derechonan internacional di mucha.
Kico abo por haci pa yuda un mucha?
Silencio ta permiti cu violencia ta sigui sosode. Si bo ta sinti of tin sospecho cu
algo no ta corecto of bo ta mira of scucha algo sospechoso, por fabor no keda
den silencio y acudi na un instancia pa ayudo.
• Yama Bureau Sostenemi na 5881010 si bo mester di conseho, tin sospecho
y of kier raporta un caso di abuso di mucha;
• Yama Fundacion Respeta Mi na 5824433 pa informacion, conseho y guia
tocante caso di abuso di menor;