Page 6 - HOH
P. 6
18 SALUD AWEMainta Diahuebs, 25 September 2025
SALUD, BEYESA
+ Y Bienestar Personal +
Acido urico:
Un molecula cu dos cara
ACIDO urico ta un producto di desecho natural cu ta forma ora e curpa
kibra purina—compuestonan cu ta den hopi cuminda y den e celnan di
nos curpa. Aunke e tin algun beneficio antioxidante, nivelnan eleva di
acido urico (un condicion conoci como hiperuricemia) por contribui na
varios problema di salud.
Kico ta causa nivelnan eleva di acido urico?
Cuminda y bebida rico na purina • Dolor den lomba of parti abou di bariga y sanger den urina — posibel
Cumindanan rico na purina—carni cora, carni di organo (manera higra), señalnan di piedra den rion.
cierto cuminda di lama (p.e., sardin, anchovis, marisco)—ta aumenta e
produccion di acido urico. Bebidanan cu sucu di fructosa of “high-fruc- E diagnostico ta ser confirma cu un test di sanger cu ta midi e nivel di
tose corn syrup” tambe ta subi e nivelnan. acido urico den e serum.
Menos excrecion p’e riñonnan Manehando acido urico: Dieta y estilo di bida
E riñonnan ta elimina mayoria di e acido urico. Un funcion di riñon • Limita cuminda rico na purina: Baha man na carni cora, carni di organo
deteriora, deshidratacion of cierto medicamentonan (manera diuretico y cierto cuminda di lama. Reemplasa nan cu proteina cu poco purina
of inmunosupresor) por reduci e excrecion aki, causando un acumula- manera legumbre, webo y productonan lacteo abou na vet.
cion.
• Aumenta hidratacion: Bebe hopi awa pa sostene e funcion di riñon y
Produccion excesivo p’e curpa yuda saca e acido urico afo.
Predisposicionnan genetico, un renobacion rapido di cel (manera ta
mira den leukemia of durante kimoterapia), trastornonan metabolico • Modera consumo di alcohol y fructosa: Reduci consumo di cerbes,
of dietanan extremo por aumenta e produccion interno di acido urico. bebida fuerte y bebidanan cu sucu, ya cu tur por subi e nivel di acido
urico.
Estilo di bida y condicionnan di salud
Obesidad, resistencia na insulina, presion halto, malesa di curason of • Adopta un patronchi di dieta saludabel: Dietanan similar na e estilo
tiroide y sindrome metabolico, tur ta liga na nivelnan mas halto di acido Mediteraneo of DASH—rico na fruta, berdura, grano completo, noot y
urico. productonan lacteo abou na vet—a ser liga na nivelnan mas abou di
acido urico.
Riesgonan di nivel halto di acido urico
• Cuminda y nutrientenan cu ta yuda: Vitamina C (frutanan citrico,
‘Gout’ promente), koffie y cherry por yuda reduci acido urico.
Ora acido urico acumula, e por forma cristalnan skerpi den articula-
cionnan, specialmente e dede grandi di pia—ocasionando atakenan • Mantene un peso saludabel y ehercicio regular: Perde peso excesivo y
doloroso y hincha. keda activo por mehora e metabolismo di acido urico y reduci riesgo.
Piedra den riñon y daño renal Opcionnan di tratamento
Exceso di acido urico por cristalisa den e conductonan urinario, locual Tin biaha, cambionan den estilo di bida so no ta suficiente. Si acido urico
ta hiba na piedra y ta contribui na malesa di riñon. keda halto of si atakenan di gout ta ripiti, dokternan por prescribi medi-
camentonan manera inhibitornan di xantina oxidasa (manera alopu-
Trastornonan cardiovascular y metabolico rinol of febuxostat) pa reduci e produccion di acido urico of mehora su
Hiperuricemia ta ser asocia cada bes mas cu presion halto, malesa eliminacion.
cardiovascular y diabetes tipo 2.
Pensamentonan final
Señalnan pa tene cuenta cun’e Acido urico ta un substancia natural—pero ora e acumula, e por hiba
Hiperuricemia mes por no mustra sintoma. Pero ora sintomanan desa- na condicionnan doloroso y potencialmente serio. Conscientisacion di
roya, nan por inclui: dieta, hidratacion y factornan di estilo di bida ta hunga un rol crucial
• Dolor di articulacion repentino y intenso, cu cora y hinchamento (hopi den prevencion y maneho. Monitoreo regular y cuido medico por yuda
biaha e dede grandi di pia) — indicativo di gout. mantene e nivelnan bou di control y reduci e riesgonan a largo plaso.

