Page 9 - HOH
P. 9

a7
                                                                                                          salud Diahuebs 25 september 2025


















                   Lider di Dinamarca ta pidi dispensa na mucha y muhe Indigena pa


                                                           scandal di anticonceptivo



            (AP) - Cu 13 aña di edad,
            dokternan  Danes  a  pone
            un dispositivo anticoncep-
            tivo den Katrine Petersen
            sin su consentimento.

            El a keda na estado y despu-
            es cu dokternan na e pueblo
            Maniitsoq  di  Groenlandia  a
            termina  su  embarazo,  nan
            a  pone  un  anticonceptivo
            intrauterino,   comunmente
            conoci como un UID of coil.

            Awo cu 52 aña y bibando na
            Dinamarca, Peterson a recor-  y demasiado pa bebe,” mien-  aranson,  Prome  Minister  cu  su  colega  di  Groenlandia  tende,  pa  nos  tuma  respon-
            da e momento unda a bis’e cu   tras  e  tabata  purba  sconde  e  Danes  Mette  Frederiksen,  Jans-Frederik Nielsen a duna  sabilidad  y  nos  ta  haciendo
            a pone e dispositivo prome cu   recuerdonan di su experien-  a  pidi  despensa  na  e  mucha  un  speech  den  e  idioma  di  esey  aworaki:  Dinamarca
            el a sali for di e hospital.  “A   cianan y no tabata kier papia  y  hende  muhe  manera  Pe-  Groenlandia. “Sorry cu a haci  y   Groenlandia   hunto,”
            causa  di  mi  edad,  mi  no  ta-  di esey cu dokternan.  tersen na ken a pone e anti-  asina  un  daño  na  boso  pa-  Frederiksen  a  bisa,  lamen-
            bata sa kico pa haci,” el a bisa                          conceptivonan aki contra nan  sobra  boso  tabata  di  Groen-  tando  un  “capitulo  den  nos
            cu  lagrima.  “Mi  a  keda  cu   Mas  despues  den  bida,  boluntad den caso cu ta data  landia. Sorry pa loke a kita for  historia  comparti  cu  nunca
            esey aden y nunca mi a papia   despues cu el a casa, e no por  de 1960.                di boso y e dolor cu esaki a  mester a ser skirbi.”
            di dje.”                     a haya yiu.                                               causa.”
                                                                      “Awe,  tin  solamente  1  cos                             “Di parti di Dinamarca, Sor-
            Petersem a bisa cu su trauma   Na un ceremonia na Groen-  pa  bisa:  Sorry,”  Frederiksen  “Varios di boso tin varios aña  ry,” el a bisa na un aplauso.
            a  caba  den  “rabia,  depresion   landia  su  capital  Nuuk  di-  a  bisa  den  Danes,  despues  ta lucha pa husticia y pa nos
              Malesa transmiti via relacion sexual ta disminui cu excepcion di syphilis


                                                               den baby recien naci

             (AP)  -  Tasa  di  malesa  E cantidad y tasa di baby cu  mas abao cu e aña anterior, y   E  data  nobo  ta  sugeri  cu  e  esaki,  y  un  por  ta  cu  sola-
             transmiti   via   relacion  a nace cu e malesa aki ta den  e mas di 2.2 miyon caso total   mehoracion den algun grupo  mente  80%  di  muhenan  na
             sexual pa adultonan Meri-   aumento desde 2012, ora cu  ta representa un disminucion   te  ainda  no  a  ser  mira  den  estado  ta  ricibi  screening  pa
             cano a disminui aña pasa,  tabata reporta 300 y aña pasa  di 9% for di 2023.          consultorio  di  pediatranan  y  syphilis, segun un estudio re-
             sinembargo  syphilis  den  esaki a aumenta te na 4.000.                               den departamento pediatrico.  ciente di CDC.
             babynan  recien  naci  ta  E  aumento  mira  den  2024  Disminucion  general  den     Tin  varios  factor  posible  pa
             sigui aumenta, segun data  no tabata mesun drastico cu  malesanan     transmiti   via
             nobo di gobierno cu a pu-   e  otro  añanan  -  e  aumento  relacion  sexual  den  añanan
             blica diaranson.            tabata menos di 2% compara  recien  tin  hopi  di  haber  cu
                                         cu  2023.  Sinembargo  exper-  un  disminucion  general  di
             Centers for Disease Control  tonan di salud ta bisa cu no  hobennan  cu  partner  nobo,
             and Prevention su data provi-  mester  mira  caso  y  cu  cual-  segun  Dr.  Jeffrey  Klausner,
             sional pa 2024 a demostra cu  kier  crecemento  ta  preocu-  un investigador di malesanan
             pa  e  tercer  aña  consecutivo  pante.                  infeccioso  na  University  of
             tin menos caso di gonorrhea,                             Southern California.
             y e di dos aña consecutivo e  “E  aumento  continuo  den
             casonan  den  adulto  di  cla-  syphilis den nacemento ta un  Sinembargo  e  disminucion
             mydia  y  e  forma  mas  infec-  indicacion  preocupante  cu  den caso di syphilis den adul-
             cioso di syphilis a disminui.  nos  no  ta  haci  suficiente  pa  tonan ta generalmente atribui
                                         proteha e muhenan na estado  na e uso creciente di e anti-
             Sinembargo  e  casonan  con-  y  recien  nacidonan,”  Eliza-  biotica  dxycycline  como  e
             genital  di  syphilis,  den  cual  beth  Finley,  director  ehecu-  ‘morning-after  pill’,  specifi-
             e mamanan infecta ta pasa e  tivo  interino  di  National  camente pa e hende homber
             malesa  nan  nan  baby,  no  ta  Caolition of STD Directors,  gay,  bisexual  y  e  muhenan
             mirando  e  mesun  mehora-  a bisa den un declaracion.   transgenero cu recientemente
             cion.  E  tipo  di  infeccionnan                         a ricibi un diagnosis di STD.
             aki den baby por causa morto  Alrededor di 1.5 miyon caso  Casonan di syphilis primario
             of  problemanan  pa  resto  di  di chlamydia, 543,000 caso di  y secundario, e malesa su eta-
             nan bida manera problema di  gonorrhea  y  mas  di  190,000  panan  mas  infeccioso,  a  cay
             odio,  cieguedad  of  wesonan  di syphilis tabata diagnostica  cu 22% aña pasa, segun CDC
             cu mal forma.               y  reporta  aña  pasa.  Cada  un  ta informa.
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14