Page 181 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม

113
ทีนี้ถ้ําพูดถึงลมหํายใจ พูดถึงพองยุบแล้วนี่นะ ถํามว่ําเวลําเรําปฏิบัติธรรม เรําจะอยู่กับพองยุบ ตลอด มีแต่พองยุบอย่ํางเดียว หรือที่จะเกิดขึ้น มีแต่ลมหํายใจอย่ํางเดียว หรือที่จะเกิดขึ้น จริง ๆ แล้ว ตํามหลักของวิปัสสนํากรรมฐําน หรือตํามสติปัฏฐําน ๔ นี่นะ ท่ํานกล่ําวไว้ว่ํา เวลําอํารมณ์ เวลําเรําปฏิบัติ ธรรม มีอํารมณ์ ๔ อย่ําง อํารมณ์ทั้ง ๔ อย่ําง เป็นอํารมณ์หลัก ที่ผู้ปฏิบัติที่พึงใส่ใจ ควรกําหนดรู้ และ อํารมณ์ ๔ อย่ํางนี้ ก็จะสลับกันเข้ํามํา ให้ผู้ปฏิบัติได้รู้ได้เห็น ได้รับรู้ ได้เห็น
หนึ่ง ก็คือเรื่องลมหํายใจ เรื่องอํากํารทํางกําย ที่บอกไปแล้ว ที่พูดไปแล้ว แต่อีกอย่ํางหนึ่งก็คือว่ํา เปน็ สงิ่ ทสี่ ํา คญั มําก ๆ สํา หรบั ผปู้ ฏบิ ตั ใิ หม่ ๆ นะ ผปู้ ฏบิ ตั ใิ หม่ ๆ กค็ อื ควํามคดิ ทบี่ อกวํา่ เดยี๋ วคดิ นนู่ คดิ นี่ จิตวุ่นวํายมํากเลย เดี๋ยวคิดไปนู่น ไปนี่ตลอด เดี๋ยวเรื่องนั้น เรื่องนี้เข้ํามําตลอด เลยรู้สึกว่ํา ไม่สํามํารถรู้ อยู่กับอํารมณ์ปัจจุบันได้ ไม่สํามํารถมีสติรู้อยู่กับลมหํายใจเข้ําออก ได้อย่ํางนําน ๆ อย่ํางต่อเนื่องยําวนําน เพรําะอะไร เพรําะมีแต่ควํามคิดเกิดขึ้น
จริง ๆ แล้ว ควํามคิดนี่แหละ เป็นสภําวธรรมอย่ํางหนึ่ง เป็นอํารมณ์ปัจจุบัน หรือเรียกว่ําเป็น อํารมณ์กรรมฐํานอย่ํางหนึ่ง เป็นอํารมณ์กรรมฐําน เหมือนลมหํายของเรํานี่แหละ เพรําะอะไร ตรงนี้เขํา เรียกว่ํา ควํามคิดเป็นอํากํารทํางจิต ที่เรียกว่ําจิตตํานุปัสสนําสติปัฏฐําน คือกํารกําหนดรู้ควํามคิด ตําม กําหนดรู้อํากํารที่เกิดกับจิต หรือเรียกว่ําควํามคิดที่เกิดขึ้น
เพรําะฉะนั้น เวลําบํางครั้งผู้ปฏิบัติธรรม พอเริ่มนั่งสมําธิได้สัก ๕ นําที พออยู่กับลมหํายใจ อยู่กับ พองยุบได้สัก ๕ นําที ควํามคิด...จิตก็เริ่มแล้ว เริ่มแว็บไปนู่น แว็บไปนี่ เริ่มคิดนู้นคิดนี้ เรื่องต่ําง ๆ เข้ํามํา ลอยเข้ํามํา ทั้งอดีตทั้งอนําคตเต็มไปหมด ยุ่งไปหมดเลย จนไม่สํามํารถกําหนดลมหํายใจ หรือพองยุบได้ ตรงนี้แหละ เขําเรียกว่ําเป็นอํารมณ์จร ถ้ําเป็นแบบนั้น ขณะที่เรํานั่งสมําธิอยู่นี่นะ เรําเจริญกรรมฐํานอยู่ จะ ทําอย่ํางไร
ถ้ําเป็นแบบนั้น ทําใจให้สบําย ๆ นะ นิ่ง ๆ ตั้งสติให้ดีก่อน ตั้งสติดี ๆ แล้วก็ตั้งใจ เรําจะเปลี่ยน อํารมณห์ ลกั แลว้ จํากทเี่ คยตํามกํา หนดรลู้ มหํายใจ ตอนนลี้ มหํายใจกก็ ํา หนดไมไ่ ด้ มนั มแี ตค่ วํามคดิ ควําม คิดชัดกว่ําลมหํายใจ อย่ํากระนั้นเลย เอําควํามคิดนี้แหละมําเป็นอํารมณ์กรรมฐําน เอําควํามคิดมําเป็น อํารมณ์กรรมฐําน เป็นอย่ํางไร เรําจะกําหนดรู้ อํากํารเกิดดับของควํามคิด
กํา หนดรอู้ ํากํารเกดิ ดบั ของควํามคดิ เวลําควํามคดิ เกดิ ขนึ้ เรํากด็ วู ํา่ เกดิ แลว้ ดบั อยํา่ งไร ควํามคดิ นี้ มําหํายแบบไหน เกิดแล้วดับอย่ํางไร ใหม่ ๆ นะ ผู้ปฏิบัติ...สติ กําลังสมําธิ สติยังไม่แก่กล้ําพอนี่นะ เรําก็ อําจจะไม่เห็นกํารดับ เห็นแต่เกิด ใหม่ ๆ ๆ ควํามคิด เดี๋ยวมํา ๆ ๆ มําเรื่อย ๆ มําเรื่อย ๆ อย่ํางต่อเนื่องอยู่ อนั นกี้ เ็ ปน็ ธรรมชําติ จรงิ ๆ ไมต่ ํา่ งกบั ลมหํายใจ เหมอื นเรํานงั่ สมําธใิ หม่ ๆ เรํากไ็ มเ่ หน็ วํา่ ลมหํายใจมนั หยดุ มันสะดุด มันขําดอย่ํางไร มีแต่ลมหํายใจวนไป หมุนไป หํายใจเข้ําหํายใจออก หํายใจเข้ําหํายใจออก อยู่ อย่ํางนั้นตลอดเวลํา