Page 138 - ธรรมปฏิบัติ 1
P. 138
120
สงบ ทีนี้ วิธีดับความทุกข์ ลองสังเกตนิดหนึ่งว่า เวลาทุกข์เกิดขึ้นมา ใจเรา รู้สึกแคบลง ใช่ไหม ? ใจเรามันจะอยู่ข้างในตัวเอง ลอง “ขยายจิต” เราให้ กว้าง ๆ ออก รู้สึกอย่างไร ? ทาใจของเราให้กว้าง ๆ กว้างออกด้านข้างก็ได้ ไปข้างหน้าก็ได้ ข้างบนก็ได้ ข้างหลังก็ได้ นี่คือวิธีดับความทุกข์
หลายคนยังทาไม่ถูก ไม่เป็นไร อันนี้พูดให้ฟังไว้ก่อน ถ้าขยายไม่ได้ ให้นิ่ง แล้วสังเกตดูว่า ความหนักความทุกข์ที่เกิดขึ้นกับตัวจิตที่ทาหน้าที่รู้ เขาเป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน ? ไม่ต้องไปพยายามบังคับให้เขา แยกกันนะ วิธีแยก เราแค่ “สังเกตดู” เท่านั้นเอง แค่สังเกตเราก็จะเห็นว่า เป็นอย่างไร ความทุกข์เกิดที่ใจของเรา ตัวจิตที่ทาหน้าที่รู้ก็เป็นจิตของเรา อีก การสังเกตในลักษณะอย่างนี้ เขาเรียก “แยกนามกับนาม” “แยกจิตกับ จิต” “ดูจิตในจิต”
สังเกตตรงนี้ ตัวจิตที่ทาหน้าที่รู้ เขาทุกข์ด้วยหรือเปล่า หรือเขานิ่ง ๆ เงียบ ๆ ? ถ้าทุกข์ไปด้วยนี่น่ากลัว! เพราะฉะนั้น แยกแล้วทาอย่างไร ใน เมื่อมันมีความทุกข์เกิดขึ้นแล้ว ยุ่งมาก ๆ เหมือนกับเริ่มต้นไม่ถูก ? แค่นิ่ง สังเกตนิดหนึ่ง ดูจิตตัวเองเป็นระยะ ระยะ ระยะ แล้วสมาธิจะมา สติก็จะ มา นิดหนึ่ง นิดหนึ่ง... พอมีสติปุ๊บ เห็นชัด ๆ เขาก็จะค่อยคลายออกไป ตรงนี้อยู่ที่เจตนานะ เราเจตนาที่จะดับความทุกข์ภายในก่อน หรือเจตนาที่ จะดับปัญหาก่อน บางคนเก่ง ดับทั้งทุกข์ทั้งปัญหาไปพร้อมกันได้เลย ถ้า ทาได้ ดี! แต่ส่วนใหญ่แล้ว จะดับปัญหาก่อน แล้วค่อยมาดับทุกข์ เพราะ เราคิดว่าปัญหาเป็นเหตุแห่งทุกข์
จริง ๆ แล้ว อะไรเป็นเหตุแห่งทุกข์ ? สังเกตดู ทุกข์กับปัญหา เป็น ตัวเดียวกันหรือเปล่า ? พระพุทธเจ้าเคยถามพระภิกษุว่า ดูก่อน ภิกษุทั้ง หลาย ทุกข์ ใครเป็นคนทาให้ ? พระภิกษุรูปหนึ่งบอกว่า ทุกข์ เราเป็นคน ทาเอง พระพุทธเจ้าบอกว่าไม่ใช่ ทุกข์ ใครเป็นคนทาให้ ? พระภิกษุอีกรูป หนึ่งบอกว่า ทั้งตัวเราและคนอื่นเป็นคนทา พระพุทธเจ้าก็บอกว่าไม่ใช่ แล้ว
