Page 252 - ธรรมปฏิบัติ 1
P. 252
234
ขึ้น ตั้งอยู่ ดับไปอยู่เสมอ
เพราะฉะนั้น การศึกษาธรรมะที่เป็นไปเพื่อความดับทุกข์ จึงพิจารณา
เรื่องของขันธ์ ๕ เรื่องรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพราะอะไร ? นั่นเป็นอารมณ์ที่คนทั้งหลายเข้าไปสาคัญยึดเอาว่าเป็นของเรา เป็นของเขา มี อุปาทานเกิดขึ้นมา แล้วก็ทาให้มีความทุกข์ตามมา ทุกข์เพราะเข้าใจว่ารูปเป็น ของเรา เวทนาเป็นของเรา สัญญาเป็นของเรา สังขารเป็นของเรา วิญญาณ เป็นของเรา ทุกข์เพราะเข้าใจว่ารูปเที่ยง เวทนาเที่ยง สัญญาเที่ยง วิญญาณ เที่ยง สังขารเป็นของเที่ยง
เราลืมพิจารณาดูรูปนามอันนี้ว่ากาลังเปลี่ยนแปลงเสื่อมสลายไป เราก็ยังยินดีในสิ่งภายนอก เพราะรู้สึกว่าเราอยู่ได้นาน จึงยึดกับอารมณ์ ภายนอกมาก ถ้าเมื่อไหร่ที่รู้สึกว่าเราเริ่มเสื่อมสลายไปแล้ว เริ่มเปลี่ยนไป เปลี่ยนไป... การที่จะเข้าไปยึดอารมณ์ต่าง ๆ แม้ภายนอกหรือรูปอันนี้เอง ก็ตาม ก็จะเริ่มวาง เริ่มคลาย รู้ว่าควรทาอย่างไรถึงจะไม่ทุกข์กับรูปนามขันธ์ ๕ อันนี้ แต่ไม่ใช่ไม่มีเวทนาเกิดขึ้นนะ เพราะขันธ์ ๕ ยังมี เวทนาทางกาย ย่อมปรากฏ สัญญาย่อมมี ขันธ์ ๕ ถึงจะครบ สังขารยังมี ขันธ์ ๕ ถึงครบ วิญญาณมี ขันธ์ ๕ ถึงครบ ถ้าขันธ์ ๕ ไม่ครบ จะเรียกว่าคนครบขันธ์ได้ อย่างไร ?
ถ้ามีขันธ์ขันธ์เดียว มีแต่รูปอย่างเดียว ไม่มีวิญญาณครอง จะเป็น อย่างไร ? ถ้ามีแค่วิญญาณ หรือมีแต่นามอย่างเดียว ไม่มีรูป เราจะเป็น อะไร ? คงไม่ได้เป็นมนุษย์หรอก เราก็คงเป็นเทวดา เป็นอมนุษย์ไปแล้ว เพราะฉะนั้น ขันธ์ ๕ เกิดขึ้นแล้ว อย่างไรก็ต้องมี สังขารขันธ์เป็นอย่างไร ? กายสังขาร จิตสังขารก็เป็นธรรมชาติของขันธ์ ๕ การปรุงแต่งทางกาย การ ปรุงแต่งทางจิตก็เป็นธรรมชาติ กายเราปรุงแต่งด้วยอะไร ? ธาตุ ๔ ขันธ์ ๕ อยู่ได้ด้วยอาหาร อากาศ อยู่ได้ด้วยธาตุ พยุงเอาไว้ เจริญเติบโต แล้วก็ เสื่อมไป เสื่อมไป...