Page 384 - ธรรมปฏิบัติ 1
P. 384
366
คาว่า “กาหนด” หมายถึงว่า รู้ชัดในรู้ ไม่ใช่ไปบังคับ ให้รู้ชัดว่าใน ขณะนี้มีความคิดเกิดขึ้น พอรู้ปุ๊บเนี่ย รู้ว่ามีความคิดเมื่อไหร่ ความคิดนั้น หยุดไป ดับไป หายไป หรือว่ายังต่อเรื่อย ๆ ยังคล้อยตามความคิดนั้นอยู่ นั่นคือการพิจารณา กาหนดอารมณ์ที่เกิดขึ้นขณะที่เราปฏิบัติ
ขณะที่นั่งสมาธิ อารมณ์หลัก ๆ ที่เกิดขึ้นมีไม่มาก มี ๓-๔ อย่าง ๑. ลมหายใจ หรือพองยุบ ๒. เวทนา ความปวด การเมื่อย การชา ๓. ก็ คือความคิด เวลาเรานั่ง บางทีพอเริ่มหลับตาก็มีความคิดเข้ามาเยอะแยะ แล้ว เราจะรู้สึกว่าน่าราคาญ เพราะเราอยากสงบ ปฏิเสธความคิดเมื่อไหร่ เราก็จะหงุดหงิดแล้ว รู้สึกราคาญตัวเอง ไม่สามารถทาจิตให้สงบได้ นั่นเป็น เพราะว่าเราปฏิเสธอารมณ์
แต่หน้าที่ของเรา หน้าที่ของผู้ปฏิบัติ หมายถึงว่ากาหนดรู้อารมณ์ ปัจจุบัน มีสติรู้ชัด คิดก็รู้ว่าคิด และมีเจตนาที่จะรู้ถึงความไม่เที่ยงของ ความคิด ความคิดที่เกิดขึ้นโดยปกติเขาก็ไม่เที่ยงอยู่แล้ว โดยธรรมชาติ แต่เราพยายามที่จะไม่ให้มันเกิดขึ้น ไม่ต้องปฏิเสธหรือไม่ต้องบังคับเขา ให้รู้ตามที่เป็น เกิดขึ้นแล้วเปลี่ยน ดับอย่างไร เกิดขึ้นแล้วหายไปอย่างไร ให้ รู้ชัด เมื่อไหร่ที่เราเข้าไปรู้ชัดถึงความคิด ความคิดก็จะมีอาการเปลี่ยน แต่ เปลี่ยนในลักษณะยังไง นักปฏิบัติและโยคีต้องกาหนดรู้ จะหยุดไป จะสลาย ไป จะย้อนกลับไป หรือจางหายไป หรือแตกกระจายไป แล้วแต่ว่าสติเรามี กาลังแค่ไหนขณะนั้น รู้ชัดในรู้ รู้ชัดในสิ่งที่เป็น
ถ้าเราพอใจที่จะกาหนดสภาวะอารมณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน จริง ๆ จิตเราจะไม่กระวนกระวาย หรือไม่ทุกข์กับอารมณ์ที่เกิดขึ้น ถึงแม้จะ มีอารมณ์เกิดขึ้นเยอะแยะ จิตก็จะไม่วุ่นวาย ไม่กระสับกระส่าย ไม่ฟุ้งซ่าน มีสติกาหนดรู้ถึงสิ่งที่เกิดขึ้น สภาวะที่เกิดขึ้นและเปลี่ยนไป นั่นคือหลัก ง่าย ๆ หลักสาคัญเลย เวลาเรานั่งสมาธิ หรือปฏิบัติธรรม อีกอย่างหนึ่งก็คือ เป็นสี เป็นแสง ที่เกิดขึ้นขณะที่เราหลับตานั่งปฏิบัติ เคยเห็นใช่ไหม ? ไม่
