Page 85 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การยกจิตขึ้นสู่ความว่าง
P. 85
81
อารมณ์เรื่องราวต่าง ๆ ที่เราเคยยึด เคยติดนาน ๆ นี่นะ เคยหลงใหล เดี๋ยวพอสติมีกาลังมากขึ้น เอ๊ะ!ทาไมเขาไม่ยึด ทาไมรับรู้แล้วเขาว่างไป จริง ๆ ถ้าพิจารณาลึก ๆ แล้วนี่นะ พิจารณาลึก ๆ ใช้คาว่า ลึกไหม เปลี่ยนใหม่เนอะ! เดี๋ยวลึกเกินต้องดาน้าหา...คือพิจารณาโดยแยบคาย พิจารณาโดยละเอียดโดย แยบคาย พิจารณาดี ๆ จะเห็นว่า ทาไมจิตถึงคลายอุปาทาน เมื่อไหร่ก็ตาม ถ้าจิตเขาเห็นว่า อันนั้นไร้สาระ ยึดไม่ได้ อันนี้อันหนึ่ง เขาจะวาง เขาจะปล่อย
กับอีกเมื่อไหร่ ที่เข้าไปยึดแล้วเป็นทุกข์ เขาจะหาทางออก นี่คือความฉลาดของจิต ไม่ใช่ความ ฉลาดของเรา เรายังไม่ฉลาด พอเขาดับไป อาการดับไป พยายามจะยึดเอาไว้ ยึดเอาไว้ ตรงนี้เขาเรียกว่า เราไมพ่ จิ ารณาตามธรรม แตพ่ จิ ารณาตามความอยากของตวั เอง อยากใหเ้ ขาอยนู่ าน ๆ อยากใหเ้ ปน็ อยา่ งนี้ ตลอดไป เป็นอย่างนี้ตลอดไป แต่จิตเขาบอกว่า...มากแล้วนะ เหนื่อยแล้วนะ หนักแล้วนะ ก็วางไป เขาจะ ลืมไป หายไป ว่างไป เขาเปลี่ยนอารมณ์ใหม่ เรากลับรู้สึกต้องอยู่อย่างนี้ อยู่อย่างนี้ พอไม่เป็นตามความ อยาก สิ่งที่ตามมาคืออะไร...ความทุกข์
แทนทจี่ ะรสู้ กึ อสิ ระ รสู้ กึ สบาย รสู้ กึ โลง่ รสู้ กึ เบา นคี่ อื ปญั ญา เพราะฉะนนั้ คา วา่ จติ ทไี่ ดเ้ หน็ สจั ธรรม นี่นะ ตรงนี้นะปัญญา ภาวนามยปัญญา จิตที่ได้เห็นสัจธรรม ถึงแม้ไม่เข้าใจในธรรมะอันนั้น ที่เขาเห็นถึง กฎไตรลักษณ์ ถึงอาการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป ของวิถีรูปวิถีนาม ของรูปนามที่เป็นปรมัตถ์นี่นะ ถึงเรียก ไม่ถูกก็ตาม แต่เขาก็จะว่าง เขาจะละ เขาจะวาง ถึงเรียกไม่ถูกว่าอะไร แต่ก็จะพยายามอิสระ พยายามที่ จะดับ นี่นะใช้คาว่าพยายามก็ไม่ได้อีกแหละ ต้องรู้สึก...คือ เขาจะดับโดยอัตโนมัติ เขาเรียกอายุอารมณ์ อายุเขาสั้นลง เขาตั้งอยู่ได้ไม่นาน เดี๋ยวเขาก็ดับ ได้ไม่นานแล้วก็ดับ
เพราะฉะนั้น จริง ๆ แล้วนี่นะ เหมือนกับจิตของเรา กิเลสคืออะไร กิเลสก็คือตัวจิตดวงหนึ่ง ที่ ปรากฏขึ้นมาทาหน้าที่ของตน เกิดขึ้นมาทาหน้าที่แล้วก็ดับไป แต่ตัวปัญญาต่างหาก ปัญญาคืออะไร ก็คือ อาศัยจิตดวงนั้น พิจารณาอาการที่เกิดขึ้น เห็นชัดตามความเป็นจริง เขาเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป เกิดขึ้นแล้วก็ ดับไป อายุสั้นมาก อายุของกิเลสสั้นมาก ถ้าไม่มีตัวตน เหมือนที่ความคิด เมื่อเช้าที่ให้ดู คิดแล้ว...ความ คิดอยู่นานไหม แค่ไม่กี่วินาทีเขาก็ดับแล้ว ไม่กี่วินาทีเขาก็ดับ แต่ทาไมเขาเกิดอีก
ลองดูนะ ความคิด ทาไม...เพราะอยากรู้ อยากรู้ อยากเห็น ใส่ใจ ตั้งใจ อยากจะคิดอีก คิดแล้ว คิดอีก แต่เราไม่ทันความอยากตัวเอง เราก็เลยรู้สึกว่า แหม!มาอีกแล้ว มาอีกแล้ว จริง ๆ ก็คือ เราอยาก คิดเอง อยากเอง ๆ มันก็เลยซ้า ๆ ถามว่าเป็นของใหม่ของเก่า ก็เป็นคิดใหม่ แล้วคิดใหม่ต้องทุกข์ไหม คิด ใหม.่ ..เรอื่ งเกา่ กเ็ ปน็ ของใหม่ แตเ่ รากร็ สู้ กึ วา่ ถงึ คดิ ใหมก่ เ็ รอื่ งเมอื่ วาน กห็ ายไปแลว้ วนั นคี้ ดิ ใหม่ อา้ ว!เรอื่ ง เก่าอีกแล้ว รสชาติเชื่อมต่อจากเมื่อวาน จนถึงวันนี้
รสชาติ คอื เวทนาทเี่ กดิ ขนึ้ เมอื่ วานกห็ นกั กท็ กุ ข์ วนั นเี้ กดิ ขนึ้ มากท็ กุ ข์ กบ็ วกทกุ ข์ แตช่ อ่ งวา่ งทหี่ ายไป... ไมเ่ หน็ ตอนทเี่ ขาไมเ่ กดิ นนี่ ะ ความทกุ ขไ์ มเ่ กดิ จะไมเ่ หน็ เหน็ แตต่ อนทกุ ขเ์ กดิ แลว้ กท็ กุ ขน์ เี้ กดิ แลว้ กเ็ อามา โยงเขา้ หากนั เปน็ เรอื่ งเดยี วกนั กลายเปน็ ทกุ ขน์ าน ทกุ ขท์ งั้ วนั ทกุ ขย์ าว เพราะไมไ่ ดใ้ สใ่ จอาการเกดิ ดบั เพราะ ฉะนนั้ สภาวธรรมตรงนนี้ แี่ หละ ถา้ เราแยกรปู นาม ไมม่ ตี วั ตนปปุ๊ สงั เกต...เราพยายามจะทา ตวั เองใหเ้ ปน็ กลาง