Page 10 - การเจาะสภาวะ

4
กม็ีอาการของธาตทุงั้สี่คอืลกัษณะของควํามรสู้กึเยน็รอ้นอํากํารเครง่ตงึ ควํามหนักควํามเบํา ที่เกิดขึ้นบริเวณร่ํางกําย ตรงนี้เขําเรียกว่ําลักษณะ อํากํารของธําตุทั้งสี่ที่จะสํามํารถเกิดขึ้นกับร่ํางกํายนี้ได้ แต่เวลําตําม กําหนดรู้ ยกตัวอย่ํางเช่น ขณะที่ตํามรู้อํากํารของลมหํายใจเข้ํา-ออก ผู้ปฏิบัติไม่ต้องไปหําว่ํามีอํากํารของธําตุไหนปรํากฏ มีอํากํารของธําตุไฟ ธําตุน้ําธําตุดินปรํากฏไหม ไม่ต้องไปกังวลจุดนั้น ให้รู้ทีละอย่ํางไปเลย รู้ทีละอย่ําง คือ ถ้ํารู้ถึงลมหํายใจเข้ํา-ออก ก็กําหนดรู้อํากํารของลมหํายใจ เข้ํา-ออก เพรําะเขําเป็นอํากํารของธําตุไปในตัว ไม่ต้องมํานั่งแยก ไม่ต้อง พิจํารณํารํายละเอียดตรงนั้นอีก ให้สังเกตอํากํารเปลี่ยนแปลงเกิดดับไปเลย ตรงนั้นจะทําให้จิตมีอํารมณ์เดียว
แต่กํารกําหนดรู้อํากํารของธําตุสี่ที่ปรํากฏนั้น จะตํามกําหนดรู้ ต่อเมื่อลักษณะของธําตุปรํากฏเดี่ยว ๆ อย่ํางเช่น ไม่มีลมหํายใจหรือไม่มี อํากํารพองยุบ แต่รู้สึกมีควํามร้อนขึ้นมําที่ตัว นั่นคือลักษณะของธําตุไฟ ปรํากฏขึ้นมํา หรือมีควํามเย็นเกิดขึ้นมําภํายในจิตใจ หรือบริเวณหทยวัตถุ หรือที่ตัวนั่นแหละ นั่นคือลักษณะของธําตุที่ปรํากฏ หรือเวลํานั่งกรรมฐํานไป แล้วมีอํากํารเคร่งตึงบริเวณหน้ําผํากหรือบริเวณหลัง อํากํารเคร่งตึงเป็น ลักษณะของธําตุลมปรํากฏ เมื่อนั้นแหละผู้ปฏิบัติพึงใส่ใจเข้ําไปกําหนดรู้ ถงึ อํากํารเกดิ ขนึ้ -ตงั้ อย-ู่ ดบั ไปของลกั ษณะของธําตทุ ปี่ รํากฏนนั้ กํารตํามรู้ ในลักษณะอย่ํางนี้จะทําให้ผู้ปฏิบัติน้ันไม่กังวลและไม่สับสน บํางครั้ง ถ้ําเรําไม่เข้ําใจก็จะเกิดควํามรู้สึกว่ํา ขณะที่กําลังตํามรู้อํารมณ์หนึ่ง แต่กลับ ไปคิดถึงอีกอํารมณ์หนึ่ง แบบนี้จะกลํายเป็นสองอํารมณ์สํามอํารมณ์ไป ยกตัวอย่ํางเช่น ขณะที่ตํามกําหนดรู้ควํามร้อนที่กําลังเกิดขึ้นภํายใน ควํามร้อน ขึ้นมํา กระจํายหํายไป ร้อนขึ้นมํา กระจํายหํายไป... แล้วโยคีก็ไปกังวลว่ํา