Page 18 - การเจาะสภาวะ

12
ดับควํามคิดแต่ทําไม่ได้ พอไม่เป็นอย่ํางที่ใจต้องกําร ก็เกิดควํามรําคําญ เลยรู้สึกว่ํานั่งกรรมฐํานนั่งสมําธิไม่ได้ มีมํารมํารบกวน ก็เลยเลิกนั่งกรรมฐําน ควํามคิดที่เกิดขึ้นมําตรงนี้ เรียกว่ํา “ธรรมะที่เกิดกับใจ” หรือเป็น “อํากําร ทํางใจ” ที่เกิดขึ้น ตรงนี้แหละที่ท่ํานกล่ําวไว้ว่ํา จิตตํานุปัสสนําสติปัฏฐําน คือ กํารตั้งสติกําหนดรู้อํากํารที่เกิดทํางใจ ไม่ว่ําจะเป็นอํารมณ์ไหนเกิดขึ้นมํา พงึ ตงั้ สตใิ สใ่ จเขํา้ ไปกํา หนดรถู้ งึ กํารเกดิ ขนึ้ -ตงั้ อย-ู่ ดบั ไป ควํามคดิ ทกี่ ํา ลงั ปรํากฏเกิดขึ้นอยู่ก็เป็นอํารมณ์ทํางใจ และเมื่อผู้ปฏิบัติต้ังสติกําหนดรู้ เข้ําไปดูว่ําควํามคิดที่เกิดขึ้นมํานั้นเกิดดับอย่ํางไร อันนี้เขําเรียกว่ํายกจิต ขึ้นสู่วิปัสสนํา ที่เรียกว่ํา “จิตตํานุปัสสนําสติปัฏฐําน” คือกํารตํามกําหนดรู้ อํากํารทํางจิตที่กําลังปรํากฏอยู่ว่ํา มีควํามเปลี่ยนแปลงเกิดดับอย่ํางไร
กํารยกจติ ขนึ้ สวู่ ปิ สั สนํา สํา คญั อยทู่ ี่ “มเี จตนํา” ตงั้ สตไิ ปรวู้ ํา่ ควํามคดิ ที่กําลังเกิดขึ้นมํานั้นเกิดดับอย่ํางไร ยกตัวอย่ํางเช่น เมื่อมีควํามคิด อย่ํางใดอย่ํางหนึ่งผุดขึ้นมํา จะมีมโนภําพเรื่องนั้นแว็บขึ้นมําแล้วก็ดับไป หรือค้ํางอยู่นิดหนึ่ง แล้วบุคคลนั้นเข้ําไปปรุงแต่งเรื่องรําวนั้นต่อไป แต่ สําหรับกํารเจริญกรรมฐํานแล้ว “จิตตํานุปัสสนําสติปัฏฐําน” คือมีเจตนํา ที่จะเข้ําไปรู้ว่ําควํามคิดที่ผุดขึ้นมํานั้นเกิดแล้วดับอย่ํางไร ยกตัวอย่ําง เช่น พอนั่งกรรมฐํานตํามรู้อํากํารของลมหํายใจเข้ํา-ออกไปเรื่อย ๆ พอลมหํายใจเรมิ่ เบําบํางลงจติ เรมิ่ สงบมํากขนึ้ อยู่ๆควํามคดิ กแ็ วบ็ ขนึ้ มํา แว็บขึ้นมําแล้วก็หํายไป แว็บขึ้นมําแล้วก็หํายไป... ตรงนี้ก็ให้รู้ตํามนั้น แต่พอตํามรู้ลมหํายใจไปอีกสักพัก ควํามคิดเริ่มแว็บขึ้นมําอีกแล้วก็หํายไป เห็นว่ําหํายไป หรือไม่เห็นว่ําหําย แต่รู้ได้ว่ําแว็บขึ้นมําแล้วก็หํายไป แล้วก็ กลับมํารู้ลมหํายใจใหม่ แต่พอไปสักพัก ลมหํายใจเริ่มเบําลง ควํามคิด เริ่มผุดขึ้นมําถี่ขึ้น คิดถึงเรื่องอะไรก็มีภําพปรํากฏชัดเจน คิดถึงบุคคล