Page 120 - มรรควิถี

106
ไปจิตดวงใหมเกิดขึ้นมารับรูอารมณ เมื่อไรที่เห็นการเกิด-ดับของ ความรูสึก หรือจิตที่ทําหนาที่รับรูอารมณแตละครั้ง เห็นวาจิตดวงเกา ดับไปจิตดวงใหมเกิดขึ้นมา จิตจะผองใสกวาเกา มีความตื่นตัวมาก กวาเกา มีความบริสุทธิ์มากกวาเกา มีความเบามากกวาเกา และมีพลัง มากกวาเกา มีความนิ่งมีความมั่นคงมากขึ้น ๆ เรื่อย ๆ
การพิจารณากําหนดรูถึงลักษณะของการเกิด-ดับของอารมณจึง เปนสิ่งสําคัญ วิปสสนาจึงเนนการกําหนดรูถึงลักษณะของอาการเกิด-ดับ ของรูปนามเปนสําคัญ นี่หลักของวิปสสนา การกําหนดการปฏิบัติ วิปสสนาไมใชแคคิดนะ คิดเอาไมได สภาวะที่เกิดขึ้นที่เรากําหนดรูถึงการ เกิด-ดับ ไมวาจะเปนของรูป ของเสียง ของกลิ่น ของรส ของการสัมผัส ตาง ๆ ตองกําหนดรูดวยสติที่เปนปจจุบัน ถึงจะเห็นลักษณะของอาการ เกิด-ดับที่แทจริงได ไมใชการคิดวาเกิดขึ้นแลวเดี๋ยวก็ดับ ตั้งอยูไมนาน เดี๋ยวก็ดับ การคิดอยางนั้นไมสามารถทําใหจิตเราอิสระหรือผองใสได อาจจะวางไดชั่วขณะหน่ึง ๆ สงบไดชั่วขณะหนึ่ง แตไมสามารถละกิเลส ไดอยางสิ้นเชิง ถาตองการดับทุกขละกิเลสไดอยางสิ้นเชิง หรือตองการ หลุดพน ตองเนนที่กําหนดรูถึงอาการเกิด-ดับของรูป-นามปรมัตถ เปนสําคัญ เพราะฉะนั้นอริยสัจ ๔ คือความจริงแทที่เกิดขึ้น ที่เราตอง เขาไปดับหรือตองเขาใหถึงนิโรธอาการดับจริง ๆ จึงตองอาศัยการกําหนด รูถึงลักษณะของการ เกิดขึ้น ตั้งอยู ดับไป ของอารมณตาง ๆ ที่เกิดขึ้น กับใจเรา เนนนะอารมณตาง ๆ ที่เกิดขึ้นกับใจเราเปนสําคัญ ความทุกข ที่เกิดกับใจ ความโลภที่เกิดกับใจ ความโกรธที่เกิดกับใจเรา หรือโมหะ ความหลงที่เกิดกับใจเรา การจะดับกิเลส ดับทุกข ดับภพชาติ ดับที่ตัวเอง ดับความโกรธ ความหลงของตัวเอง การที่เราจะตามรูถึงความโลภ ความโกรธ และความหลงของตัวเอง เปนเรื่องยากเขาใจไดยากบางครั้ง เห็นไดยาก ความโลภเกิดขึ้นนานแลวถึงรู ความโกรธเกิดขึ้นสักพักแลว