Page 372 - มรรควิถี

358
มีรสชาติ เกิดความรูสึก ถาเปนอารมณไมดีก็จะเกิดความรูสึกหนัก อึดอัด ไมสบายใจ ขุนมัว หงุดหงิด รําคาญใจ
ทีนี้เมื่อเราสามารถขยายจิตเราใหกวางไดแลว ใหลองดู คิดถึงอะไร ก็ตาม ใหจิตกวางกวาเรื่องที่คิด ทุกเรื่องที่คิด ไมเวนแมแตเรื่องที่ทําใหเรา ไมสบายใจ ทุก ๆ ความคิดที่เกิดขึ้น ใหจิตหรือใหความรูสึกที่วางเบากวาง กวาเรื่องเหลานั้น แลวสังเกตดูวาเมื่อไหรก็ตามที่จิตกวางกวาเรื่องที่คิด จิต ใจรูสึกอยางไร ? เพื่อใหชัด การนึกถึงอารมณหรือเรื่องราวที่ทําใหเราไม สบายใจจะชัดวา เมื่อคิดถึงแลว จิตใจรูสึกยังไง ? ถานึกถึงธรรมดารูสึก หนักไหม ? แตถาคิดดวยใจที่กวางกวาเรื่องเหลานั้น จิตใจรูสึกอยางไร ?
จิตเราวาง กวาง ไมมีขอบเขต ไมมีประมาณ แตสามารถรูได ถา เราเห็นจิตของเราวาเปนอยางไร เราก็สามารถทําใหจิตของเราใหกวางแค ไหนก็ได แตถาไมเห็นวาจิตเปนอยางไร ยากนักที่เราจะควบคุมจิตเราได หรือกําหนดจิตเราได พัฒนาจิตเราได ควบคุมจิตเราได เพราะไมเห็นจิต ตัวเอง เห็นแตความคิด เห็นแตเรื่องราวที่เกิดขึ้น ซึ่งความคิดหรือเรื่อง ราวที่เกิดขึ้นเหลานั้นเปนผลที่ตามมา อยางหนึ่งเกิดจากจิตที่ทําหนาที่รู จิต ที่ปรุงแตงทําใหความคิดตาง ๆ เกิดขึ้น แลวก็มีความทุกขตามมา แตถา เมื่อไหรที่เราเห็นวา ความรูสึกหรือจิตนี้กับเรื่องที่คิดเปนคนละสวนกัน ถึง แมความคิดนั้นจะเกิดขึ้นมากมาย จิตก็ยังสงบอยูได
จิตมีหนาที่รับรู มีหนาที่รูถึงการเกิดขึ้น ตั้งอยู ดับไป ของความ คิด อันนี้ปญหาหลัก หรือเปนอารมณหลัก ๆ สําคัญใหญ ๆ สําหรับนัก ปฏิบัติ หรือผูสนใจที่จะปฏิบัติ หรือผูที่สนใจในการเจริญสมาธิกรรมฐาน ถาเมื่อไหรก็ตามที่เรามีอาการปฏิเสธอารมณใดอารมณหนึ่ง หรืออยากได อยางใดอยางหนึ่ง แลวปฏิเสธอีกอารมณหนึ่ง จะทําใหจิตของเราไมสงบ ไม วาอยากใหสิ่งที่ดีเกิด ปฏิเสธสิ่งที่ไมดี จิตก็ไมสงบ แมวาจะอยากใหสิ่งที่ ไมดีหายไป อยากใหสิ่งที่ดี ๆ เกิดขึ้นมา จิตก็ไมสงบ เพราะอารมณเหลา