Page 373 - มรรควิถี

นั้นเปนอนัตตา บังคับบัญชาเขาไมได สิ่งที่เราทําไดคือมีสติกําหนดรูถึง อาการเกิดขึ้น ตั้งอยู ดับไป ไมวาจะเปนสิ่งดีหรือไมดีก็ตาม ไมดีเกิดขึ้น ก็มีสติกําหนดรูถึงความไมดีเกิดขึ้นแลวดับอยางไร ?
พระพุทธเจาตรัสวา สัพเพ ธัมมา อนัตตา ธรรมทั้งหลายทั้งปวง เปนอนัตตา บังคับบัญชาไมได สัพเพ สังขารา อนิจจา สังขารทั้งหลาย ทั้งปวงไมเที่ยง สังขารทั้งหลายทั้งปวงคืออะไร ? คืออาการของรูปนาม กายกับจิตนั่นเอง เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณที่เกิดขึ้นลวนตั้งอยู บนกฏของไตรลักษณ เกิดขึ้นแลวดับไป มีแลวหายไป ไมมีอะไรเลยที่ ตั้งเที่ยงแทแนนอนถาวร มีแตมาแลวหมด มีแตมาแลวหมด มีแตมา แลวดับไป เกิดขึ้นแลวดับไปตามกาลเวลา ตามกําลังของเขา แตที่ไมดับ เพราะเราไปยึดหรือปฏิเสธ เราปฏิเสธความทุกข เราไปยึดความสุข พอยึด ไมอยูเราก็ทุกขอีก การยึดก็ทําใหทุกข เพราะฉะนั้นสิ่งที่ดีที่สุดก็คือมีสติ กําหนดรูอยูกับปจจุบัน
แลวอีกอยางหนึ่งก็คือวา เมื่อพิจารณาดูเมื่อจิตเราวาง กวาง ไมมี ขอบเขต ไมมีประมาณ รูสึกเบา ใหสังเกตวาจิตที่วางเบาบอกวาเปนเรา หรือเปลา ? จิตที่วางเบาบอกวาเปนเราหรือเปลา หรือแครูสึกวาง ๆ เบา ๆ โลง ๆ ? หลังจากนั้นใหยอนกลับมาดูที่ตัวที่นั่งอยู ขณะที่จิตเบา วาง โลง โปรง ตัวที่นั่งอยูรูสึกอยางไร ? ตัวที่นั่งอยูรูสึกหนักหรือเบา ? และตัวที่ นั่งอยูบอกวาเปนใครหรือเปลา ? บอกวาเปนเราหรือเปลา ? หรือวาเหมือน กับเปนเพียงสิ่ง ๆ หนึ่งที่ตั้งอยูเทานั้น ? อันนี้ใหพิจารณานะ สังเกตดู เราอาจเขาใจ เราสรุปไดวา ทานตรัสไววาไมมีอะไรเปนของเรา แตถารูวา ไมมีอะไรเปนของเราแลวรูปยังหนัก ใจยังหนักอยู เปนเพียงความเขาใจ เทานั้น ไมสามารถละการยึดติดหรืออุปาทานในรูปนามนั้นได แตถาเมื่อ ไหรเห็นวากายกับใจเปนคนละสวนกันจริง ๆ จิตจะอิสระ นั่นคือการ คลายอุปาทาน
359