Page 46 - มรรควิถี

32
นี่คือสิ่งที่ตองรูสิ่งที่ตองทํา แลวก็ตองรูชัดดวยวาขณะนั้นเรากําหนดอารมณ ไหน ? หรืออาศัยอารมณไหนเปนอารมณกรรมฐาน อยางเชนอาศัย ลมหายใจเปนอารมณกรรมฐาน ก็จะเห็นชัดวาลมหายใจเขาออกนั้นมี การเปลี่ยนแปลง
ตองมีเจตนาดวยวา จะกําหนดรูการเปลี่ยนแปลงของลมหายใจ หรืออาการเคลื่อนไหวที่ทอง ฯ ถาไมมีเจตนาดูการเปลี่ยนแปลงก็จะได แคความสงบ ทําไมถึงตองดูการเปลี่ยนแปลง ? เพราะวิปสสนาคือ การทําให แจงถึงสภาวะความเปน อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา การรูแจงคือเขาใจตาม ความเปนจริงวา รูปนามนี้ ไมเที่ยง เปนทุกข เปนอนัตตา เพราะฉะนั้น เราจึงตองมีเจตนาที่จะกําหนดรูถึงการเปลี่ยนแปลง รูถึงการเกิดดับของ อารมณนั้น ๆ ในขณะนั้น
นี่คือหลักของการปฏิบัติเพื่อเจริญวิปสสนา เพื่อความละเอียดของ ปญญาของจิต เพราะวาถาเราพิจารณาถึงการเปลี่ยนแปลงของลมหายใจ หรือของอาการเคลื่อนไหวที่ทอง แตละขณะไดละเอียดเทาไหรยิ่งดีเทานั้น อยางเชนขณะที่หายใจเขา ใหม ๆ เปนเสน ตอไปเปนขณะ ขณะ เปนการ ฝกจิตของตัวเองเพื่อใหรูจักพิจารณา เราตองมีเหตุผลมากกวาหนึ่ง ถาเรารูหยาบ ๆ รูแตวาหายใจเขา หายใจออก หายใจเขา หายใจออก แลว ก็สรุปวามันก็มีแตหายใจเขา หายใจออก เทากันตลอด มีหายใจเขา ก็มี หายใจออก แตถาพิจารณาถึงรายละเอียด หายใจเขาก็ยังมีอาการเปลี่ยน แปลง ไมตอเนื่อง ไมเหมือนเดิม ปญญาก็เกิด
อารมณที่เกิดขึ้นขางนอกก็เหมือนกัน เราจะสรุปทันทีตามท่ีเราเคย เขาใจเดิม ๆ ไมได ตองพิจารณาใหละเอียดขึ้นไปอีกวาเกิดจากอะไร ? ตอจากนี้จะเปนอยางไร ? เพราะชองวางแมจะมีนิดหนึ่งนั้น สามารถ เปลี่ยนเปนอยางอื่นได เพราะเมื่อมีเหตุปจจัยอื่นแทรก ก็ทําใหเปลี่ยนเปน อยางอื่นได นี่เปนการฝกตัวเองใหเกิดความละเอียดออน ในการรับรูอารมณ