Page 21 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

erkenci, 27 g/meyve) gibi çilek çeşitleri örnek olarak verilebilir. Japonya ve Belçika’da da
ıslah programları bulunmaktadır (Paydaş Kargı ve Kafkas, 2009).

Ülkemizde Çilek Islahındaki Durum

Ülkemizde ise, çilek ıslahı konusunda günümüze kadar çeşitli çalışmalar yapılmıştır.
Dr. Burhan Erenoğlu başkanlığında yürütülen ıslah programından; Erenoğlu-77, Dorukhan-

77, Doruk-77, Bolverim-77, Hilal-77, Eren-77 ve Ata-77 isimli çeşitler, 2012 tarihinde tescil
ettirilmiştir. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü’nde uzun

yıllardan beri yürütülen ıslah çalışmalarından aromalı fakat meyve eti orta sert; Kaşka, Sevgi

ve Ebru adlı üç çilek çeşidi, 2009 yılında tescil ettirilmiştir.

Çilek Islahında Melezlemelerin Yapılması

Melezlemelerde öncelikle hedefe yönelik ana ve tozlayıcı bitki sayısı belirlenmedir.
Bu bitkilerden ana olarak kullanılacak olanlar; 4 litre hacmindeki saksılarda 1 bitki olacak

şekilde dikilir. Melezlemeler, her çeşitten belirlenen sayıda dikilen bitkilerin üzerine kurulan

alçak tünellerin tül ile kaplanması şeklinde oluşturulan kontrollü koşullarda yapılır. Tozlanan
ve tozlayıcı çeşitlere ait saksıların üzerine tülle kaplı alçak tüneller kurularak istenmeyen çiçek

tozlarının bulaşması engellenir. Ayrıca her bir saksı içerisinde bulunan çeşide ait bilgiler
etiketlenmelidir. Islah programında kullanılan çeşitler genel olarak erselik çiçek yapısına sahip

olduklarından çiçek tomurcukları balon aşamasındayken emaskülasyon yapılır. Diğer taraftan
çiçek tozları ise baba ebeveyn çeşitlerden yine balon aşamasında toplanmış çiçek

tomurcuklarından elde edilen anterlerin oda koşullarında bir gün bekletilmesiyle elde edilir.

Melezlemeler, dişi organa zarar vermemek amacıyla yumuşak bir samur fırça yardımıyla,
gündüz 10.00 - 14.00 saatleri arasında yapılır ve tozlanan çiçekler etiketlenerek tekrar tül örtü

altına yerleştirilir. Fırça, çiçek tozları bulaşmalarına karşı etil alkolle temizlenir.

Şekil 1. Melezlemenin yapılması (solda), gelişen meyveler (ortada) ve bu bitkilerin

tül altında yetiştirilmesi (sağda).