Page 47 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

Sulama suyu genel olarak yağmurlama, damla ve mikro-yağmurlama sistemleri ile
çilekte uygulanmaktadır. Yüzey sulama yöntemlerinden karık sulama, su kaynaklı

patojenlerin yol açtığı çilek kök ve kök boğazı çürüklüğü ve aşırı su uygulanması
nedenleriyle uygun sulama seçeneği değildir. Buna ek olarak meyve olum zamanında

yağmurlama sulama ile meyve çürüklüğü sorunu ile karşılaşılmaktadır. Buna karşın, mikro-

yağmurlama sistemi yağmurlama yöntemiyle ile kıyaslandığında daha az su tükettiği ve
hastalık görülme sıklığının azalttığı bilinmektedir. Yapılan tüm çalışmalar incelendiğinde

ise çilek sulamasında en uygun sulama sistemi damla sulama olarak değerlendirilmektedir.

Damla sulamanın en uygun sistem olmasının nedenleri arasında; bitkilerin toprak üstü
aksamlarının ıslanmasından kaynaklı bitki hastalıkların gelişiminin önlenmesi, alanın

yalnızca belirli bir bölümü ıslatıldığından az su ile geniş bir alan sulanabilmekte ve sulama
esnasında bile bazı kültürel işlemler yapılabilmesi, sulama suyunun istenilen miktarda

uygulanması, bitki kök bölgesinde devamlı ve düşük tansiyonda bir rutubet ortamı
sağlandığından bitkinin suyu fazla enerji harcamadan alabilmesi, bitki besin maddeleri

sulama suyu ile birlikte verilebildiği için gübreden en üst düzeyde yararlanabilmesi, yüzey

akışı, derine sızma, su iletimi gibi kayıplar hemen hemen tamamen ortadan kalkması ve
yabancı ot gelişiminin azalması gösterilmektedir. Damla sulamada damlatıcılar 25 veya 30

cm aralıklı ve damlatıcı debisi 2 l/s olarak seçilmesi uygundur. Sulamada tuzluluk açısından
su kalitesi de çok önemlidir. Eğer sulama suyu tuzluluğu 0.75 dS/m’den az ise çilek

veriminde önemli bir sorunla karşılaşılmamaktadır. Buna karşın sulama suyu tuzluluğu 1.2
dS/m veya fazla ise verim %20 düşüşle başlayarak tuzluluk artışına bağlı olarak artan oranda

düşüş gösterir.

Çok çeşitli dikim desenleri, iklim, toprak çeşidi ve sulama sistem düzenleri göz önüne
alındığında, çilek sulaması için net programlamalar sağlamak zordur. Buna karşın, ana

hatlarıyla dikkate alınacak önemli parametreler vardır. Çilek sulamasında toprak su

içeriğinin bilinmesi çok önemlidir. Tarla Kapasitesi (TK), Solma noktası (SN), Elverişli su
kapasitesi (AW) ve İzin verilebilir su kaybı (MAD) kavramları etkin bir sulama

programlamasında toprak faktörleri olarak karşımıza çıkmaktadır. İyi yönetilen bir sulama
programının amacı, toprak su içeriğini tarla kapasitesi ile izin verilebilir su kaybı arasında

tutmaktır. Genel olarak çeşide bağlı olarak etkili kök derinliği çilek için 15-45 cm arasında
değişmektedir. Su tutma kapasitesi etkili kök bölgesi boyunca toprak bünyesi ile ilgilidir,

örneğin kumlu topraklar düşük su tutma kapasitesine sahipken killi ağır bünyeli topraklarda

daha yüksek su tutma kapasitesi mevcuttur (Şekil 1). Genel olarak sulama programlaması