Page 51 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP
P. 51
istasyonlarından ETo değerleri elde edilebilir veya kimi programlarla (IAM_ETo,
CROPWAT) hesaplanabilir. Hesaplanan ETo bir bitki katsayısıyla çarpılarak bitki su
tüketimi olarak adlandırılan ETc belirlenmektedir. Böylece her sulamada net bitki su tüketimi
uygulanabilmektedir.
ETc=ETo x kc (2)
ETc:bitki su tüketimi (mm)
ETo=Potansiyel evapotranspirasyon
kc:bitki katsayısı
Çilek bitki su ihtiyacını hesaplamada A sınıfı buharlaşma havuzu uygun başka bir
yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. A sınıfı buharlaşma havuzları galvaniz sac veya
paslanmaz çelikten yapılmış, silindir biçiminde, 120.7 cm çapında 25 cm derinlikte olan
yuvarlak buharlaşma havuzlarıdır. Bu havuzlar kullanılarak aşağıdaki formül ile sulama
suyu miktarları hesaplanabilmektedir.
I=Ep x kpc x CP (3)
I: sulama suyu miktarı (mm)
Ep: A sınıfı buharlaşma havuzundan meydana gelen buharlaşma miktarı (mm)
kpc: Bitki pan katsayısı
CP: Bitki örtü yüzdesi (%)
Bitki Pan katsayısı (kpc); pan katsayısı (kp) ve bitki katsayısından (kc) oluşmaktadır.
Bu bağlamda pan katsayısı bir olarak kabul edilirse FAO56’da (FAO56: Bitki su tüketimi
hesaplama rehberi) verilen kc katsayıları başlangıç için 0.4 (kcin), gelişimini tamamlamış orta
dönem için 0.95 (kcmid) ve etkin hasat döneminin sonlarına doğru 0.75 (kcend)
kullanılabilmektedir.
Günümüzde sulama zamanın belirlenmesi amacıyla geliştirilen yöntemlerden bitki
belirteçleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Toprak–bitki–su–atmosfer ilişkileri içerisinde
yer alan bitkinin iklim ve toprak su içeriği değişimlerine olan tepkileri bitkinin içsel su