Page 29 - จุลสารฉบับพิเศษ เล่าขานตำนานศาลายา ประจำปี 2563

จุลสาร “เล่าขานต านานศาลายา” ฉบับพิเศษ | ๒๑

จะกล่ำวจ ำพวกถั่ว ว่ำถัวๆ ตำมพืชพรรณ
ลันเตาถั่วส ำคัญ รำคำแพงแรงอัฐฬส

อิเตาะแปบคิ้วนาง โดยแบบวำงแกงปลำสด
ถั่วขอฝักงอคด ถั่วแระรสพอประมำณ

ู
ถั่วพเป็นพูชัด เขำช่ำงจัดนำมขนำน
ศีศะรสหอมหวำน เยียนคนไข้ใช้กันชุม

หนึ่งถั่วราชมาศ นำมสะอำจดูสุขุม
ถั่วเขียวขึ้นปกคลุม เข้ำระคนปนถั่วทอง

พันธุ์ถั่วที่กวีกล่าวถึงนั้นท่านพรรณนาว่ามีพันธุ์ดังนี้คือ ถั่วลันเตำ
ถั่วอิเตำะ ถั่วแปบ ถั่วคิ้วนำง ถั่วขอ ถั่วแระ ถั่วพู ถั่วรำชมำศ ถั่วเขียว ถั่วทอง

ถั่วด ำ ถั่วฝี ถั่วตะเพำ ถั่วกระเป๋ำ ถั่วฝักยำว (ขำว-ด ำ) ถั่วมัน ถั่วยะสง ถั่วฝักพร้ำ
ถั่วแม่ตำย ซึ่งพันธุ์เหล่านี้เป็นที่รู้จักกันทั่วไปเพียงไม่กี่ชนิดเท่านั้น

ในตอนท้ายเรื่องกวีกล่าวเป็นปริศนาถึงผลไม้ชนิดหนึ่งที่เมืองจันทบุรี
เป็นกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ ผู้เขียนไม่แน่ใจว่าท่านเรียกผลนี้ว่า "หวานเย็น" หรือ

ผลชนิดนี้ขึ้นชื่อว่าทานแล้วจะ "หวานเย็น" แต่ท่านบรรยายลักษณะล าต้นว่า
ไม่ใหญ่นัก มีผลคล้ายองุ่น เมื่อรับประทานแล้วก็จะชื่นใจ ดังนี้

๏ เมืองจันทบูรี เขำว่ำไม้มี ชื่อว่ำหวำนเย็น
ต้นไม้สู้ใหญ่ ไปล่แปล้แลเห็น ฤดูผลเป็น เช่นองุ่นผล

๏ แม้นถ้ำผู้ใด กินผลนี้ไชร้ ดีใจที่บน
หวำนเย็นเร้ำรื่น ชูชื่นกมล บันดำผลำผล ใดๆ ไม่ปูน