Page 82 - Dinq Magazine July 2020

ዝክረ ታሪክክረ ታሪክ
ዝ

ራስ /
ራስ / ደጃዝማችደጃዝማች
አበረ ይ (የሺሃሳብ አበራ)
አበረ ይማምማም

(የሺሃሳብ አበራ)

በሁለተኛው የኢትዮ ጣሊያን ወረራ ፅፈዋል:: ራሳቸው በአካል የተመለከቱትን
በሁለተኛው የኢትዮ ጣሊያን ወረራ ፅፈዋል:: ራሳቸው በአካል የተመለከቱትን ገበሬውን መቅጣቱ፤ ካህናትን በገፍ መግደሉ ገበሬውን መቅጣቱ፤ ካህናትን በገፍ መግደሉ
ወቅት ጐጃም በርካታ አርበኞችን እንዳሳተፈ እንደከተቡት ደጃዝማች አበረ ዳንግላ አገው በጎጃም አካባቢ ለነበረው የአርበኝነት ተጋድሎ በጎጃም አካባቢ ለነበረው የአርበኝነት ተጋድሎ
ወቅት ጐጃም በርካታ አርበኞችን እንዳሳተፈ እንደከተቡት ደጃዝማች አበረ ዳንግላ አገው
ዶክተር ስለጠነ ስዩም የጐጃም አርበኞች በሚል ምድር አውራጃን ነፃ አውጥቶ ቆላ ዳሞትን መነሻ ሆኗል::መነሻ ሆኗል::
ዶክተር ስለጠነ ስዩም የጐጃም አርበኞች በሚል ምድር አውራጃን ነፃ አውጥቶ ቆላ ዳሞትን
ፍኖተ ሠላምን ሁሉ ሊወር ዝግጅት ላይ እያለ ሠላምን ሁሉ ሊወር ዝግጅት ላይ እያለ
በሠሩት ጥናት ከትበዋል:: ነገር ግን ከአርበጥናት ከትበዋል:: ነገር ግን ከአርበ
በሠሩት ፍኖተ
ሜጫን
ሜጫን በመምራት ራስ አበረ ይማም በጣበመምራት ራስ አበረ ይማም በጣ
ኞች መካከል ጐልቶ የወጣው በላይ ዘለቀ ላቀው የክብር ዘበኛ ጦር በራስ አበበ አረጋይ ተመርቶ የክብር ዘበኛ ጦር በራስ አበበ አረጋይ ተመርቶ
ኞች መካከል ጐልቶ የወጣው በላይ ዘለቀ ላቀው
ሊያን ድል የተቀናጁ ሲሆን፤ ከድል በኋላም ድል የተቀናጁ ሲሆን፤ ከድል በኋላም
ሊያን
ነው:: ይህ የሆነው በታሪክ ፃፊዎች ዝንባሌ ፍኖተሰላም ደረሰ::ፍኖተሰላም ደረሰ::
ነው:: ይህ የሆነው በታሪክ ፃፊዎች ዝንባሌ
በሀገሩ
በሀገሩ የተሸለ የአስተዳድር ስራዓት እንዲዘየተሸለ የአስተዳድር ስራዓት እንዲዘ
እንደሆነ ይነገራል እንጅ በየወረዳው እና በየአይነገራል እንጅ በየወረዳው እና በየአ
እንደሆነ
ጦሩ ፍኖተ ሠላም ላይ ከትሞ ራስ አበረን ረጋ ታግሏል:: ደጃዝማች አበረ ጣሊያንንምረጋ ታግሏል:: ደጃዝማች አበረ ጣሊያንንም
ጦሩ ፍኖተ ሠላም ላይ ከትሞ ራስ አበረን
ውራጃው የነበሩ የጐበዝ አለቃ መሪዎች በርካታ የነበሩ የጐበዝ አለቃ መሪዎች በርካታ
ውራጃው
፤ብልሹ አስተዳድርንም እኩል የታገለ ከ20አስተዳድርንም እኩል የታገለ ከ20
ይጠብቅ ጀመረ:: ደጃዝማች አበረ ዳንግጀመረ:: ደጃዝማች አበረ ዳንግ
ይጠብቅ ፤ብልሹ
ነበሩ::
ነበሩ:: ከነዚህ ስመጥር አርበኞች መካከል ከነዚህ ስመጥር አርበኞች መካከል
ላን ሳይሻገሩ በክቡር ዘበኛ ጦር ቁጥጥር ስር
ላን ሳይሻገሩ በክቡር ዘበኛ ጦር ቁጥጥር ስር ኛው መቶ ክፍለ ዘመን የኢትዮጲያ አርበኞች ኛው መቶ ክፍለ ዘመን የኢትዮጲያ አርበኞች
ራስ አበረ ይማም በጉልህ ይወሳሉ::
ራስ አበረ ይማም በጉልህ ይወሳሉ::
ዋሉ:: ከዚያም ራስ አበረ በግዞት ወደቁ:: መካከል እንዱ ነው:: ደጃማች አበረ ይማም
ዋሉ:: ከዚያም ራስ አበረ በግዞት ወደቁ:: መካከል እንዱ ነው:: ደጃማች አበረ ይማም
ከወንድሙ ከፊታውራሪ አድማሱ ይማም ጋር ከፊታውራሪ አድማሱ ይማም ጋር
ራስ ራስ አበረ ይማም ባህር ዳር አውራጃን ይዘው አበረ ይማም ባህር ዳር አውራጃን ይዘው የራስ ከወንድሙ
የራስ አበረ ተቃውሞ ልክ እንደ በላይ አበረ ተቃውሞ ልክ እንደ በላይ
የዘመቱ ተዋጊ ናቸው:: መነሻቸው ሜጫ ተዋጊ ናቸው:: መነሻቸው ሜጫ
ሆነው ከተማ በማስፋፋት እና ወራሪን በመመከተማ በማስፋፋት እና ወራሪን በመመ
የዘመቱ ዘለቀ ሆነው
ዘለቀ ሁሉ ለሀገር በጎ ነገር ያላበረከቱ ተሾሙ ሁሉ ለሀገር በጎ ነገር ያላበረከቱ ተሾሙ
ሲሆኑ፤ የሚል ከት ታሪክ ይዘክራቸዋል::
ሲሆኑ፤ የሜጫ ወረዳ ዋና አስተዳደሪም እንደነየሜጫ ወረዳ ዋና አስተዳደሪም እንደነ
ከት ታሪክ ይዘክራቸዋል::
የሚል ነው:: ስራዓቱ በስልጣን አሰጣጥ እና ነው:: ስራዓቱ በስልጣን አሰጣጥ እና
በሩም ይነገራል:: አመራር ደጃዝማች
በሩም ይነገራል::
ደጃዝማች አበረ በህይዎት ዘመናቸው አበረ በህይዎት ዘመናቸው
አመራር ዘንድ የሚታይበትን እንከን ለማስወዘንድ የሚታይበትን እንከን ለማስወ
ከባህር ገድ የአበረ ምርጫ በሹማምንት ላይ ቀጥተኛ
ገድ የአበረ ምርጫ በሹማምንት ላይ ቀጥተኛ ሃብታም ቢሆኑም፤ጫማ ለመልበስ ግን አይደሃብታም ቢሆኑም፤ጫማ ለመልበስ ግን አይደ
ከባህር ዳር 3ዐ ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የምዳር 3ዐ ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የም
ትገኘው የመራይ ከተማ መስራች ራስ አበረ ወረራ በመፈጸም መቆጣጠርን ማዕከል ያደረገ
ትገኘው የመራይ ከተማ መስራች ራስ አበረ ወረራ በመፈጸም መቆጣጠርን ማዕከል ያደረገ ፍሩም ነበር:: የቅርብ ዘመዳቸው አቶ አስፍሩም ነበር:: የቅርብ ዘመዳቸው አቶ አስ
ነበር::
ይማም እንደነበሩም ይወሳል::
ይማም እንደነበሩም ይወሳል:: ነበር:: ማማው
ማማው ወርቁ እንደነገሩን ደጃዝማች አበረ ወርቁ እንደነገሩን ደጃዝማች አበረ
‹‹ቅንጦትን መልመድ ለሽንፈት መጋበዝ መልመድ ለሽንፈት መጋበዝ
ፕሮፊሰር ሽብሩ ተድላ ከጉዛራ ማርያም ሽብሩ ተድላ ከጉዛራ ማርያም
በ1942 ዓም በባህርዳር አውራጃ ከግብር ዓም በባህርዳር አውራጃ ከግብር
ፕሮፊሰር በ1942 ‹‹ቅንጦትን
ጭማሬ ጋር ተያይዞ የተነሳውን የገበሬዎች ጋር ተያይዞ የተነሳውን የገበሬዎች
እስከ ጭማሬ ነው ነው ››ብለው ስለሚያስቡ ድሎትን ይርቁ ነበ››ብለው ስለሚያስቡ ድሎትን ይርቁ ነበ
እስከ አዲስ አበባ ብለው በሰየሙት መፅሃፋአዲስ አበባ ብለው በሰየሙት መፅሃፋ
ር::ለዚህም ባዶ እግራቸውን እየተራመዶ ባዶ እግራቸውን እየተራመዶ
አመጽ በመምራትም ደጃዝማች አበረ ፋና ወጊ በመምራትም ደጃዝማች አበረ ፋና ወጊ
ቸው ራስ አበበ የጃንሆይ ሹማምንት ብልሹ አስራስ አበበ የጃንሆይ ሹማምንት ብልሹ አስ
ቸው አመጽ ር::ለዚህም
ኑረዋል:: ባባዶ እግራቸው ተዋግተው ለድልም ባባዶ እግራቸው ተዋግተው ለድልም
ተዳድር ለማጥፋት ወረራ ይፈፅም እንደነበር ኑረዋል::
ተዳድር ለማጥፋት ወረራ ይፈፅም እንደነበር ነበሩ:: በገበሬዎች አመጽ ምክንያት ቀዳማዊ ነበሩ:: በገበሬዎች አመጽ ምክንያት ቀዳማዊ
በቅተዋል::
ሃይለስላሴ ባህርዳርን ጨምሮ በርካታ የጎጃም ባህርዳርን ጨምሮ በርካታ የጎጃም
ሃይለስላሴ በቅተዋል::
ደጃዝማቹ ግብር ሲያበሉ፤ በመጀመሪያ ዳሃግብር ሲያበሉ፤ በመጀመሪያ ዳሃ
አካባቢዎችን ለመጎብኘት ችለዋል:: ደጃዝማቹ
አካባቢዎችን ለመጎብኘት ችለዋል::
ዎችን ያስቀድማሉ:: በመጨረሻ ኃብታሞችን ያስቀድማሉ:: በመጨረሻ ኃብታሞችን
ዎችን
ደጃዝማች
ደጃዝማች አበረን በቅርብ የማያውቃቸው አበረን በቅርብ የማያውቃቸው
ይጋብዛሉ::
ይጋብዛሉ:: በመሳፍንቱ ዘመን ለመኳንንቱ በመሳፍንቱ ዘመን ለመኳንንቱ
መርጌታ
መርጌታ ታደለ ጀምበር ባህር ዳር ጊዩርጊስ ታደለ ጀምበር ባህር ዳር ጊዩርጊስ
ቅድሚያ
ቅድሚያ ቢሰጥም ደጃዝማች ግን ለጭቁኑ እና ቢሰጥም ደጃዝማች ግን ለጭቁኑ እና
አካባቢ ሲሳለሙ አይቻቸው ነበር ይላሉ:: ሲሳለሙ አይቻቸው ነበር ይላሉ::
አካባቢ
ለደሃው
ለደሃው ያደሉ እንደነበር አብሮ አደግ ዘመዶያደሉ እንደነበር አብሮ አደግ ዘመዶ
ፀጉራቸው ሙሉ ነጭ የሆነ አቋቋመ መልካም ሙሉ ነጭ የሆነ አቋቋመ መልካም
ፀጉራቸው
ቻው ይና ገራሉ::
ቻው ይና ገራሉ::
ነበሩ የሚሉት መርጌታ ታደለ የጐጃም ገበሬዎየሚሉት መርጌታ ታደለ የጐጃም ገበሬዎ
ነበሩ
ለዚህም ይመስላል፤ ለክብር እና ድሎት የመይመስላል፤ ለክብር እና ድሎት የመ
ችን ችን በማነቃነቅም ይታወቃሉ ነበር ብለዋል:: በማነቃነቅም ይታወቃሉ ነበር ብለዋል:: ለዚህም
ከግዞት በኋላ ስራዓተ ቀብራቸውም በባህርዳር
ከግዞት በኋላ ስራዓተ ቀብራቸውም በባህርዳር ሚኖሩ ገዥዎችን በመቆጣጠር ህዝባዊ መንግሚኖሩ ገዥዎችን በመቆጣጠር ህዝባዊ መንግ
ስት እንዲሰረት ሲደክሙ የኖሩት::
ፈለገ ገነት ቅዱስ ጊዎርጊስ ካቴዴራል ተፈጽገነት ቅዱስ ጊዎርጊስ ካቴዴራል ተፈጽ
ፈለገ ስት እንዲሰረት ሲደክሙ የኖሩት::
ሟል ብለዋል::
ሟል ብለዋል::
አበረ ይማም
አበረ ይማም
አዴት እና የሜጫ አካባቢዎችን ጣሊያን እና የሜጫ አካባቢዎችን ጣሊያን
አዴት ነዳው እንደ ላም
ነዳው እንደ ላም
ሲገባ ሰዎች እየተያዙ ወደ ጣና ሃይቅ ይወረ ሰዎች እየተያዙ ወደ ጣና ሃይቅ ይወረ
ሲገባ
አበረ ጎፈሬ
ውራቸው እንደነበር የኢትዮጲያ ጥናት ተቋም እንደነበር የኢትዮጲያ ጥናት ተቋም
ውራቸው አበረ ጎፈሬ
ነዳው እንደ በሬ
ያሣተመው ነዳው እንደ በሬ
ያሣተመው የዶክተር ሰለጠነ ስዮም ጥናት የዶክተር ሰለጠነ ስዮም ጥናት
ያሳያል::
ያሳያል:: ጣሊያን መሳሪያ አውርዱ ብሎ ጣሊያን መሳሪያ አውርዱ ብሎ
Pag
Page 82 “ኢትዮጵያ ለዘላለም ትኑር“ ድንቅ መጽሔት - ሐምሌ 2012e 82 “ኢትዮጵያ ለዘላለም ትኑር“ ድንቅ መጽሔት - ሐምሌ 2012