Page 114 - Ca Mau dat va nguoi

một chiều ồng phóng đại cái cần được trân trọng
nhằm đưa hiệu quả tối đa đến cho người nghe, còn
một chiều kia là sự hạ bệ nếu như cái đó không
xứng đáng tồn tại. Chúng ta hãy dừng lại với
chuyện cọp xay lúa lần nữa. Trong chuyện này, Ba
Phi chẳng những đã thắng cọp, mà còn sai khiến,
điều khiển được cọp. Sự kiện này vốn có trong kho
tàng truyện cổ nước ta. Chuyện người nông dân trói
cọp để ông về nhà lấy "trí khôn". Trong đời thực
cũng không thiếu những điển hình về người đã
thắng cọp. Còn trong hành động của Ba Phi trong
đêm xay lúa ấy, ông đã cho thấy con người luôn
thông minh - cái mà dã thú không thể có. ớ đây, Ba
Phi đã chỉ ra rằng : Phải biết thận trọng, đề cao
cảnh giác, phải biết tỉnh táo và gan góc - ít ra là
trong cuộc sống đương thời, nơi "xuống sông sấu
bắt, lên rừng cọp tha" này.

Củng cần phải nhấn mạnh rằng, trong tiếng
cười Ba Phi luôn có sự lý giải rất thông tin ; nó
không hề làm méo mó bản chất vốn có của sự vật,
cho dù sự vật đã được phóng đại và đôi khi trong
chuyện kể của mình, Ba Phi còn có ý định "lấn sân"
sang lĩnh vực giáo dục luân lý. Trong chuyện "Tàu
rùa", khi ông bắt đám rùa cái bỏ vào "chiếc tàu rùa"
của mình thì toàn bộ đám rùa kéo nhau bám theo
tàu ông. Chính bọn rùa đực là động lực làm cho
"chiếc tàu rùa" ấy chạy như thuyền gắn máy.

Soát lại toàn bộ hệ thống chuyện dân gian Ba
Phi trước hết, chúng ta nhìn thấy ông, một Ba ]^hi -

1 1 2 C à M au - Đ ất St Người