Page 7 - Neşide Dergisi 5.Sayı E-Book

Deneme

Yaşlanmak

Başlanmaktır

Kemal SAYAR*

atı dünyasında yaşlıların giderek yalnızlaş- ölümün her türlü tezahür ve hatırlatıcısını sosyal
Btığını biliyoruz. Üretim çarkından çekilen hayattan tehcir etmek amacını taşıyor. Ölümün
ve tüketici olarak da yeterince dinamik bulunma- yokluk anlamına geldiği agnostik bir iklimde bu
yan yaşlılar, adeta toplumun kıyısına itiliyor. Yaş- anlaşılabilir bir savunma gibi görünüyor. Oysa
lanmanın getirdiği doğal bedensel zayıflık, yaşlı 'hayatın akıp ölüme katışmaktan başka bir gaye-
insanların utanmaları gereken bir durum olarak sinin olmadığı' bir kültürde ölüm, yokluk ve nihai
sunuluyor ve devreye anti-aging türü maskara- son anlamına gelmiyor ve bu yüzden yaşlılık ikrah
lıklar sokuluyor. Anti-aging ideolojisi bize şunu edilecek bir durum olarak görülmüyor. Yaşlılık
söylüyor: Genç olan daha iyidir. Beden genç, ince Erik Erikson'un dile getirdiği gibi hayatın bütün-
ve güzel görünmelidir ki insanlar onun üzerinden lüğünün kavrandığı bir durak ve insan oradan, bi-
onu taşıyan kişiye değer versinler. Modernite riktirdiği bilgelikle hayatı seyredebilir. Doğu veya
gençliği adeta kutsuyor, bütün hayatı gençliğin İslam kültürlerinde yaşlılığın bilgelikle bir tutul-
kendisini tekrar ettiği bir döngü olarak kurmak
istiyor. Bu da yaşamışlığın getireceği derinlik ve
adanmışlığı reddetmek anlamına geliyor. Yaşlı in-
sanın biriktirdikleri kıymetsiz gösteriliyor. Burada
modernliğin o bildik eski masalıyla karşılaşıyoruz,
insana sürgit bir yurtsuzluk duygusu olarak yan-
sıyan köksüzlük, bir ev ve aidiyet eksikliği. Yaşlıyı
toplumdan kovan, onun hikâyelerini de kovuyor
ve yeni nesillere bir önceki neslin hikâyeleri yeri-
ne sinema stüdyolarında veya dizi film setlerinde
çekilen yeni hikâyeler takdim ediliyor. Nesiller
arasındaki süreklilik duygusu aşınıyor.
Yaşlıya duyulan tiksinti aslında modern Ba-
tı'da ölümün müstekreh bir olgu olarak karşılan-
masından doğuyor. 'Bir ayağı çukurda olan' yaşlı
kişi, ölümü hatırlattığı için hayattan kovulmak is-
teniyor. Ölüm çağdaş Batılının sürekli bastırdığı,
inkâr ettiği, ona karşı savaştığı, kabullenilemez bir
durum. Foucault'yen bir dille konuşacak olursak,
nasıl akıl hastalarının maruz bırakıldığı 'büyük
kapatma' toplumun sahte standartlarına uyum
sağlamış 'normaller'i korumak amacına matufsa,
yaşlıların huzur evlerinde temerküz edilmeleri de

* Prof. Dr., Psikiyatrist & Psikoterapist, Yazar.

5