Page 8 - Neşide Dergisi 5.Sayı E-Book

Foto: Gülşen Funda Çelik

Geniş ailenin kaybedilmesi kapitalizm için bir
fayda sağlıyordu, böylece küçül(tül)müş ailenin
toprağa ve atalara sadakati kalmayacak, oynaklık
ve hareket artacak, yer değiştirmeyle birlikte iş ve
tüketim sahaları da genişleyecekti. Ama çekirdek
aile bir evvelki nesille en yeni neslin irtibatının
kopması, onlardan alınan hayat bilgisinin azalma-
sı anlamına da geliyordu. Yaşlılarıyla birlikte bü-
yüyen çocukların sağladıkları aidiyet ve süreklilik
duygusunun çekirdek aileyle giderek azaldığını,
hatta Batı’da giderek yaygınlaşan tek ebeveynli
ailelerle çocukların büyük bir sersemlik ve yurt-
ması, 'ak sakallı ihtiyar'ların her zaman bir hürmet suzluk hissi yaşadıklarını söyleyebiliriz. Bakım işi
nesnesi olması, önemli hakikatlerin onların dilin- giderek artan oranlarda profesyonel kurum ve
den aktarılması, bu kültürlerde yaşa verilen değe- kişilere devrediliyor ve ailenin yetişkinlerinin ço-
ri gösteriyor. Bu kültürler yaşamışlığın kıymetine cuklar üzerindeki otoritesi zayıflıyor. Bürokratiz-
inanıyor, hayatın sokaklarında yorulmuş bir kişi- min madenî sesi, aileyi sağırlaştırıyor.
nin henüz yolun başında olan bir başka insana an-
İşte modern Batı uygarlığında yaşlılığın kapı-
latabilecekleri olduğunu varsayıyor. Aslında pek
ları bütünlüğe değil de ümitsizliğe açılıyor bu-
çok geleneksel kültür, önderlik görevini görmüş
rada. Hayatı üretim ve tüketimden ibaret sayan,
geçirmiş yaşlılara tevdi ediyor.
'üretip tükettiğin kadar varsın' diyen, reklamlarla
Yaşlılık ve onun tezahürleri modern tıbbın kışkırtabileceği yaş dilimlerini kutsayan ve yaşın
uzun süredir ilgisini çekiyor. İnsanların doğal fiz- getirdiği bilgeliği yok sayan bir anlayış. Ölüm
yolojilerinin bir hastalık sayılıp tedavi edilmeye korkusu bir hayalet gibi yaşlı insanın yolunu ke-
çalışıldığı bir zamanda yaşıyoruz. Yaşlılık da teda- siyor ve onları hayata bu ileri yaşlarında coşkuyla
vi edilmesi gereken bir durum olarak sunuluyor katılmaktan alıkoyuyor. Ölümü durdurma sapkın-
bir süredir. Anti-aging sektörü bu hokus pokustan lığı, modern tıbbın kisvesine bürünerek büyük
ekmek yiyor. Yaşlanmakla birlikte bedenimizde bir endüstriye dönüşüyor. Doğunun tecrübesi ise
meydana gelen değişimleri hissedemeyecek isek çok farklı, ilerleyen yaşın ölüme dair farkındalığı
hayatın geçip gitmekte olduğunu ve kaçınılmaz çoğalttığı, ölümün hayata tutulan bir deniz fene-
sonun yaklaştığının nasıl farkına varacağız? Ya- ri olduğu, hayat ve ölümün birbirine katılmaktan
şadıklarımızdan nasıl öğreneceğiz? Hayatın kırıl- özge bir dileğinin bulunmadığı coğrafyalarda,
ganlığını en önce kendi bedenlerimizin kırılgan- yaşlılık hep selamlanmıştır. Yaşlıların eli bu yüz-
lığından okuyamayacak isek, yaşamak bize ne den öpülür ve bayram günleri en yaşlının evi bu
katacak? İşte modern tecrübe insanın yaşadıkları yüzden ilk emirde ziyaret edilir. Yaşantıya, tecrü-
ile iç yaşantısı arasına bir duvar örüyor, yaşadıkla- beye, bilgiye ve bilgeliğe hürmet, kadim mede-
rımızın iç dünyamıza bir derinlik, bir bilgelik ola- niyetlerin geleneğidir. O yüzden bu topraklarda
rak yansımasını önlüyor. yaşlanmak 'başlanmak'tır.

6