Page 45 - บทความวิชาการนานาชาติวารสารวิทยาลัยสงฆ์ปี60.

117
วิทยาลัยสงฆ์นครน่านฯ เฉลิมพระเกียรติฯ

ตะวันตกมำมำกขึ้น ท่ำให้เรำมักจะละเลยกำรน่ำหลักธรรมตำมค่ำสั งสอนของพระพุทธเจ้ำมำปรับใช้กับกำรน่ำ ด้วยควำมเต็มใจ ในขณะที ผู้น่ำบำงคนน่ำอย่ำงไร นอกจำกผู้ใต้บังคับบัญชำจะไม่เต็มใจในกำรปฏิบัติงำนให้
2
องค์กรของเรำ แต่จริง ๆ แล้ว กำรน่ำหลักธรรม ค่ำสั งสอนของพระพุทธเจ้ำมำปรับใช้กับกำรบริหำรองค์กรนั้น ส่ำเร็จอย่ำงมประสิทธิภำพแล้ว ยังเกลียดชังและพร้อมที จะร่วมกันขับไล่ผู้น่ำให้ไปจำกองค์กำร
1
น่ำจะเหมำะกับบริบทของประเทศไทยมำกกว่ำกำรน่ำหลักของตะวันตกมำใช้แต่เพียงอย่ำงเดียว ความหมายของภาวะผู้น า (Leadership) ค่ำว่ำ ภำวะผู้น่ำ (Leadership) เป็น
โดยเฉพำะ คุณลักษณะควำมเป็นผู้น่ำที ดีนั้น ยังเกิดจำกกำรที บุคคลได้เคยศึกษำ หำควำมรู้ ฝึกฝน องค์ประกอบที ส่ำคัญยิ งในกำรบริหำรและจัดกำรองค์กรทั้งในภำครัฐและเอกชน เพื อให้กำรด่ำ เนินกำรบรรลุ

อบรม บ่มนิสัย และเคยปฏิบัติพัฒนำสภำวะควำมเป็นผู้น่ำที ดี มำแต่ปำงก่อน คือ แต่อดีตกำล จน หล่อ ยังเป้ำหมำยหรือวัตถุประสงค์ที องค์กรได้ตั้งไว้ควำมหมำยของ ภำวะผู้น่ำ ในทัศนะนักวิชำกำรทั วไปมี
หลอมบุคลิกภำพและสภำวะควำมเป็นผู้น่ำที ดี ปลูกฝัง เพิ มพูน อยู่ใน จิตสันดำนยิ งขึ้นต่อๆ มำจนถึงปัจจุบัน นักวิชำกำรที ให้ควำมหมำยของภำวะผู้น่ำเอำไว้หลำยทรรศนะด้วยกันที น่ำสนใจ ทั้งนักวิชำกำรต่ำงประเทศและ
นั นเอง ภำยในประเทศ เพื อควำมเข้ำใจที ครอบคลุมยิ งขึ้น ผู้วิจัยจึงได้รวบรวมควำมหมำยของภำวะผู้น่ำจำกผู้รู้

ทั้งหลำย ดังนี้
3
นิยามศัพท์และความหมายของผู้น า พระพรหมคุณำภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต) กล่ำวว่ำ ภำวะผู้น่ำ หมำยถึง คุณสมบัติ เช่นสติปัญญำ ควำมดี
นิยามศัพท์เฉพาะ ผู้น่ำ (Leader) หมำยถึง บุคคลที สำมำรถชักจูงหรือชี้น่ำบุคคลอื น ให้ปฏิบัติงำน งำม ควำมรู้ควำมสำมำรถของบุคคล ที ชักน่ำให้คนทั้งหลำย มำประสำนกันและพำกันไปสู่จุดหมำยที ดีงำม
4
ส่ำเร็จตำมวัตถุประสงค์ที วำงไว้ได้อย่ำงมีประสิทธิผลและประสิทธิภำพ ภำวะผู้น่ำที พึง ประสงค์หมำยถึง กิติตยัคคำนนท์ กล่ำวว่ำ ภำวะผู้น่ำ หมำยถึง ศิลปะ หรือ ควำมสำมำรถของบุคคลหนึ งที จูงใจ หรือ
คุณลักษณะส่วนดีของบุคคลที ปรำกฏให้ บุคคลอื นรับรู้ได้ตำมแนวคิดของบุคลำกรที ต้องกำรให้ผู้บริหำรพึงมี ใช้อิทธิพลต่อบุคคลอื นไม่ว่ำจะเป็นผู้ร่วมงำนหรือผู้ใต้บังคับบัญชำในสถำนกำรณ์ต่ำงๆ เพื อปฏิบัติกำร และ
ประจ่ำตัวหรือพึงแสดงออกมำให้ ปรำกฏแก่สำยตำหรือกำรรับรู้ของผู้อื น อ่ำนวยกำรโดยกำรใช้กระบวนกำรสื อควำมหมำยหรือติดต่อกันและกันให้ร่วมใจกันกับตน ด่ำเนินกำรจนกระทั ง
ความหมายของผู้น า เมื อผู้น่ำมีบทบำทและหน้ำที ที ส่ำคัญยิ งในองค์กรทุกแห่งแล้ว จึงจ่ำเป็นอย่ำง บรรลุผลส่ำเร็จตำมวัตถุประสงค์และเป้ำหมำยที ก่ำหนดไว้ กำรด่ำเนินจะเป็นไปในทำงที ดีหรือชั วก็ได้
5
ยิ งที จะต้องเข้ำใจควำมหมำยของค่ำว่ำ “ผู้น่ำ” ให้ถูกต้อง ในกำรนิยำมควำมหมำยของค่ำว่ำ “ผู้น่ำ” จำก ฉำยศิลป์ เชี ยวชำญพิพัฒน์ และคนอื นๆ ให้ค่ำนิยำมว่ำ ภำวะผู้น่ำ หมำยถึงศิลปะในกำรชักจูง
กำรศึกษำค้นคว้ำข้อมูลเพิ มเติมพบว่ำ ได้มีกำรให้ค่ำจ่ำกัดควำมของค่ำว่ำ “ผู้น่ำ” ไว้กว้ำงขวำง ดังนี้ ผู้ใต้บังคับบัญชำให้ปฏิบัติหน้ำที อย่ำงเต็มใจ เต็มควำมสำมำรถ และกระตือรือร้น หรือ ภำวะผู้น่ำ คือ ผู้ที เป็น
1. ผู้น่ำ คือ บุคคลที ถูกเลือกหรือได้รับกำรแต่งตั้งให้เป็นผู้น่ำกลุ่มและมีอิทธิพลต่อกิจกรรมต่ำงๆของ แบบอย่ำง และมีควำมสำมำรถพิเศษแสดงบทบำทในกำรสั งกำร และออกค่ำสั งที มีอิทธิพลต่อคนอื น
6
กลุ่ม เพื อท่ำหน้ำที เป็นหัวหน้ำกลุ่มให้กลุ่มบรรลุเป้ำหมำย รังสรรค์ ประเสริฐศรี กล่ำวว่ำ ภำวะผู้น่ำ หมำยถึง พฤติกรรมส่วนตัวของบุคคลคนหนึ งที จะชักน่ำ
2. ผู้น่ำ ตำมพจนำนุกรมฉบับมติชน พ.ศ.2547 หมำยถึง หัวหน้ำ, ผู้มีต่ำแหน่งสูงสุด กิจกรรมของกลุ่มให้บรรลุเป้ำหมำยร่วมกัน (Shared Goal) หรือเป็นควำมสัมพันธ์ที มีอิทธิพลระหว่ำงผู้น่ำ

3. ผู้น่ำ คือ บุคคลที ริเริ มหรือส่งเสริมให้มีกำรเปลี ยนแปลงกำรกระท่ำของกลุ่มอย่ำงมีประสิทธิ ภำพ (Leaders) และผู้ตำม (Followers) ซึ งท่ำให้เกิดกำรเปลี ยนแปลงเพื อให้บรรลุจุดมุ่งหมำยร่วมกัน (Shared
และเป็นผู้น่ำที สนับสนุนส่งเสริมให้มีกำรปฏิสัมพันธ์ของสมำชิกภำยในกลุ่มด่ำเนินไปด้วยดี Purposes) หรือเป็นควำมสำมำรถที จะสร้ำงควำมเชื อมั น และให้กำรสนับสนุนบุคคลเพื อให้บรรลุเป้ำหมำย
4. ผู้น่ำ หมำยถึง บุคคลที มีบำรมีและสำมำรถตัดสินใจได้เป็นอย่ำงดีรวมทั้งสำมำรถกระตุ้นบุคคลอื น องค์กำร
7
ให้ท่ำงำนให้บรรลุเป้ำหมำยที วำงไว้ได้ สุรศักดิ์ ม่วงทอง กล่ำวว่ำ ภำวะผู้น่ำ หมำยถึง กำรที ผู้น่ำใช้อิทธิพล หรืออ่ำนำจหน้ำที ใน
เป็นที ยอมรับกันแล้วว่ำ ผู้น่ำ (Leader) เป็นปัจจัยที ส่ำคัญยิ งประกำรหนึ งต่อควำมส่ำเร็จของ ควำมสัมพันธ์ซึ งกันและกันในหมู่คณะ เพื อควำมสมหวังตำมเป้ำหมำย หรือจุดประสงค์ร่วมกัน ที ท่ำให้เกิด
องค์กำรทั้งนี้ เพรำะผู้น่ำมีภำระหน้ำที และควำมรับผิดชอบโดยตรงที จะต้องวำงแผนสั งกำรดูแล และควบคุมให้ ควำมรักควำมสำมัคคี ควำมร่วมมือในกิจกรรมต่ำงๆ
บุคลำกรขององค์กำรปฏิบัติงำนต่ำงๆ ให้ประสบควำมส่ำเร็จตำมเป้ำหมำย และวัตถุประสงค์ที ตั้งไว้ปัญหำที
เป็นที สนใจของนักวิชำกำรและบุคคลทั วไปอยู่ตรงที ว่ำ ผู้น่ำท่ำอย่ำงไรหรือมีวิธีกำรน่ำอย่ำงไรจึงท่ำให้ 2 ศักดิ์ชัย ภู่เจริญ, [ออนไลน์]. แหล่งข้อมูล: http://www.kruinter.com/show.php?id, [1 มีนำคม 2560].

ผู้ใต้บังคับบัญชำ หรือผู้ตำมเกิดควำมผูกพันกับงำนแล้วทุ่มเทควำมสำมำรถ และพยำยำมที จะท่ำให้งำนส่ำเร็จ 3 พระพรหมคุณำภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต), ภาวะผู้น า: ความส าคัญต่อการพัฒนาคน พัฒนาประเทศ, (กรุงเทพ มหำ
นคร : ธรรมสภำ, 2546), หน้ำ 25.
4 กิติ ตยัคคำนนท์, เทคนิคการสร้างภาวะผู้น า, (กรุงเทพมหำนคร : เปลวอักษร, 2543),
5 ฉำยศิลป์ เชี ยวชำญพิพัฒน์, การบริหาร, (กรุงเทพมหำนคร: มหำวิทยำลัยธรรมศำสตร์,2527), หน้ำ 27.
6 รังสรรค์ ประเสริฐศรี, ภาวะผู้น า, (กรุงเทพมหำนคร : ธนธัชกำรพิมพ์, 2544), หน้ำ 11.
1 พสุ เดชะรินทร์ คณะพำณิชยศำสตร์และกำรบัญชี จุฬำลงกรณ์มหำวิทยำลัย “เรื องผู้น่ำตำมหลักพระพุทธศำสนำ 7 สุรศักดิ์ ม่วงทอง, พุทธธรรมกับภำวะผู้น่ำที พึงประสงค์, วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, (บัณฑิตวิทยำลัย
(มองมุมใหม่”, [ออนไลน์]. แหล่งข้อมูล: https://www.gotoknow.org/posts/376628, [1 มีนำคม 2560]. มหำวิทยำลัยมหิดล, 2543), หน้ำบทคัดย่อ.