Page 8 - กรมศุลกากร ประจำปี 2562
P. 8
History
ประวัติกรมศุลกากร
การจัดเก็บผลประโยชน์จากการค้า นานาชาติ โดยระบบที่เรียกว่า การค้าผูกขาด ประมูลผูกขาดกับทางราชการไปจัดเก็บภาษี
เพื่อเป็นรายได้แผ่นดินในลักษณะที่เป็นภาษี ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์ ที่เรียกกันว่า “ระบบเจ้าภาษีนายอากร” พระคลัง
ศุลกากรแต่โบราณของไทยนั้น ไม่มีหลักฐาน มหาราช มีการเก็บภาษีซึ่งเรียกเก็บจากการค้า สินค้าท�าหน้าที่เป็นเจ้าจ�านวนภาษี เรียกว่า
แน่ชัด คงปรากฏพอเป็นแนวศึกษาได้ว่า ใน กับต่างประเทศ คือ จังกอบเรือสินค้าและ “กรมเจ้าจ�านวน” ขึ้นอยู่กับพระคลังมหาสมบัติ
สมัยสุโขทัยมีค�าส�าหรับเรียกภาษีซึ่งเก็บจาก จังกอบสินค้าซึ่งถือได้ว่าเป็นภาษีศุลกากร รับผิดชอบจัดการเรื่องภาษีอากร ในระบบ
การน�าสัตว์ สิ่งของมาจ�าหน่ายว่า “จกอบ” ต่อมา สันนิษฐานว่าเจ้าหน้าที่จัดเก็บน่าจะได้แก่ การผูกขาดการเก็บภาษีเช่นนี้ มีผลกระทบ
ในสมัยอยุธยามีหลักฐานว่าการเก็บจกอบ นายขนอน อยู่ในบังคับบัญชาของเจ้าพระยา ต่อสินค้าขาเข้าและขาออกเพราะเป็นการเก็บซ�้า
หรือจังกอบ ใช้รวมทั้งการค้าภายในและต่างประเทศ พระคลังซึ่งว่าการกรมท่าและในส่วนของการ จึงก�าหนดให้เก็บภาษีขาเข้าแต่เฉพาะภาษีปากเรือ
โดยพิจารณาจากสถานที่จัดเก็บจกอบซึ่ง เก็บภาษีศุลกากรตามหัวเมืองก็อยู่ในหน้าที่ และยกเลิกภาษีขาออกเพราะได้เรียกเก็บจาก
เรียกว่า “ขนอน” และ ในสมัยอยุธยานี้เอง ของเจ้าเมือง ภาษีผูกขาดแล้วและในส่วนของการค้ากับ
ที่การค้ากับต่างประเทศเจริญก้าวหน้าขึ้นมาก ในสมัยรัตนโกสินทร์ รัชสมัย ต่างชาติก็ยังคงเป็นหน้าที่ของพระคลังสินค้า
ได้เกิดหน่วยงานที่ท�าหน้าที่นี้โดยตรง เรียกว่า พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการ อยู่เช่นเดิม
“พระคลังสินค้า” ท�าการค้าแทนรัฐกับพ่อค้า เปลี่ยนวิธีการจัดเก็บภาษีอากร ให้มีการ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้า
6 รายงานประจ�าปี กรมศุลกากร 2562
