Page 148 - 60 nam chu nghia & noi niem

LÊ TRÚC KHANH 60 NĂM, CHỮ NGHĨA VÀ NỖI NIỀM
Cần Thơ.
Từ thế kỷ XIX, người Nam Kỳ lục tỉnh đã biết lợi dụng chính sách báo
chí khá rộng rãi của chế độ thuộc địa để chống các chính sách của thực
dân, khai phá một lĩnh vực mới có mục đích xây dựng sinh hoạt truyền
thông đại chúng, biến nó thành một thói quen tốt cho quần chúng Nam
trong mục tiêu nâng cao dân trí, tiếp xúc với các hoạt động xã hội, các
thông tin xa gần, rút ngắn khoảng cách dân tộc và khu vực, dân tộc và
thế giới…
Ngày 01/9/1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam tại bán
đảo Sơn Trà, Đà Nẵng. Sau khi tốn nhiều súng, đạn, tàu bè… để xâm
chiếm cho bằng được sáu tỉnh Nam Kỳ, Pháp đã tiến hành thực thi nhiều
chính sách thống trị từ kinh tế cho đến văn hóa, xã hội ngày càng khắc
nghiệt. Nhà bác học Trương Vĩnh Ký được xem là ông tổ của nghề báo chí
Việt Nam. Ông thành lập Gia Định báo 1865 tại Sài Gòn. Bên cạnh đó,
các tờ báo đi tiên phong trong việc thực hiện các mục tiêu chống Pháp
bằng “ngòi bút” như Phan Yên báo cuối thế kỷ XIX (bị đóng cửa ngay
sau khi xuất bản số báo đầu tiên). Rút kinh nghiệm của báo này, ngay từ
đầu thế kỷ XX, các tờ báo có mục tiêu chấn hưng kinh tế, nâng cao dân
trí, duy tân văn hóa, hiện đại hóa văn học… đã ra đời như: Nông cổ mín
đàm (nông dân và thương gia uống trà trò chuyện) năm 1901, Lục tỉnh
tân văn (1908)… và còn nhiều báo khác nữa trong những giai đoạn về
sau như Đông Pháp thời báo, Tân thế kỷ, Thế giới tân văn, Phụ nữ tân
văn… Các báo này có sức tồn tại khá bền do đường lối khôn khéo tránh
được sự kiểm soát của thực dân mà
vẫn giữ được mục đích canh tân đất
nước, nâng cao dân trí, hiện đại hóa
văn học… Hoạt động tự do ngôn
luận ở Nam Kỳ có phần tiến bộ và tự
do hơn so với Trung Kỳ và Bắc Kỳ.(*)
An Hà báo là một cơ quan thông
tin, truyền thông tư nhân, có hình
thức tuần báo đã hoạt động trên
đất Cần Thơ trong khoảng hơn 13
năm (1917- 1933). Tuần báo này
phản ánh rất nhiều điều về đất và
người Nam Kỳ lục tỉnh và đặc biệt
là những chuyện về Cần Thơ trong
(Ảnh tư liệu)
151