Page 10 - marine meteorology

➢ Troposfer: Atmosferin en alt bölümü olup sıcaklığın düzgün hızda azaldığı
tabakadır. Sıcaklık her km’de 6,2 derece düşer. Atmosferdeki gazların %75’i ve su
buharının %99’u bu tabakadadır. Yeryüzündeki bütün hava olayları bu tabakada
meydana gelir. Kalınlığı kutuplarda 6, ekvatorda 16 km. civarındadır ve
mevsimlere göre değişiklik gösterir. Troposfer ve stratosfer arasında bulunan
tropopoz tabakası boyunca jet akımı (jet stream) adı verilen, batıdan doğuya doğru
dar ve menderesli kanallar içinde güçlü hava akımları gerçekleşir.

➢ Stratosfer: Bu tabakada sıcaklık, yükseğe çıktıkça artış gösterir. Cisimler gerçek
ağırlıklarını kaybederler. Hava hareketleri azdır. Ozon gazı bu tabakada yoğun
olarak bulunur. Ozon gazı gökyüzüne mavi rengini verir. Ozon gazı ısı dengesine
yardımcı olarak zararlı UV radyasyonun Dünyaya gelmesini engeller.

➢ Mezosfer: Bu tabakada sıcaklık tekrar azalır. Kalkan görevi görerek uzaydan gelen
meteorların kırılmasını sağlar. Ozon ve az miktarda su buharı bulunur.

➢ Termosfer: Sıcaklığın yükseldiği bu tabakada atmosfer tabakası çok incedir.
Termosferin üzerinde iyonosfer tabakası bulunur.

İyonosfer tabakası güneş ışınları ile iyonize olmuş gazlardan oluşan atmosfer
tabakasıdır. Kalınlığı ise zamana, enlem seviyesine ve mevsime göre değişir.
İyonosfer tabakası 80 ila 550 km arasında yer alır. İyonosfer radyo dalga yayılımı
açısından oldukça önemli bir atmosfer katmanıdır. Sivil ve askeri amaçlı kısa
dalga uygulamalarında iyonosfer, radyo dalgalarını yansıtarak uzak bölgelerle
haberleşmenin yapılabilmesini sağlar. Güneş ışınımının iyonosfer üzerinde büyük
etkisi olduğundan şiddetli güneş patlamaları kısa dalga haberleşme sistemlerinde
kesintiye yol açabilir. İyonosferin radyo dalgalarına etkisi iyonosferdeki elektron
yoğunluğuna bağlıdır.

İçindekiler 9