Page 104 - marine meteorology

Tornadolar, havanın çok güçlü konveksiyonel yükselmesi sonucunda doğan
girdaplardan birisidir. Bunlar tropikal siklonlara oranla çok daha küçük ve yerel olmakla
birlikte dünyada bilinen en güçlü ve yıkıcı fırtınalardır. Genellikle ABD'nin güneydoğu
sahillerinde, sonbahar ve kış sonuna doğru oluşur.

Tornadolar soğuk cephelerde, nemli-sıcak (maritim-tropikal) bir hava kütlesi
üzerine kuru- soğuk (kıtasal-poler) bir havanın çıkması ile oluşur. Tornadoların gelişmesi
için kararsız hava ve şiddetli fırtınalı havalar gerekmektedir. Sıcak havanın hızla
yükselmesi ile basınç düşerek sıcaklık azalır. Böylece su buharı yoğunlaşarak hava kararsız
hale gelerek tornadolar oluşur. Beyaz-gri renkli ve huni şeklinde bir görüntü oluşturur.
Huni şeklinin ucu yere temas ettiğinde tornado oluşmuş demektir. Tornadolar, rastladığı
cisimleri yutarak yıkıcı bir etki yaratır.

Tornadoların özellikleri:
✓ Hızlı hareket ederler.
✓ Çapları 10 m - 1,5 km
arasında olur.
✓ Tornadolar 20-50 knot hızla
hareket ederler.
✓ Tornadoların hızları 250
knot’a ulaşabilir.

✓ Tornadoların içinde, çapları 0,5-50 m olan en az bir, en çok altı girdap bulunur.
✓ Süreleri 10 dakikadan daha azdır.

Tornadolar hızlarına göre Fujita Ölçeği esas alınarak beş kategoride sıralanmıştır. Fujita
Ölçeği (F-Scale), tornado hadiselerinin kuvvetini tayin etmek için kullanılır.

F1: Rüzgâr hızı saatte 100-160 km.
F2: Rüzgâr hızı saatte 160-180 km.
F3: Rüzgâr hızı saatte 180-200 km.
F4: Rüzgâr hızı saatte 200-250 km.
F5: Rüzgâr hızı saatte 250 km. ve üzeri

İçindekiler 103