Page 21 - marine meteorology

Atmosferdeki havanın alt katmanının çevresine göre daha sıcak olması sonucu
konveksiyon (ısınarak yükselme) hareketiyle yukarı yönde hareket etme özelliği taşıyan
bulut ve yağışların meydana geldiği havaya kararsız hava denir. Kararsız havada dolu,
yıldırım, gök gürültüsü ve hortum gibi olaylar meydana gelir. Kararsız havalarda dikine
gelişimli (cumulus) bulutlar görülür.

Havanın kararlı olup olmaması, bulutların gelişip yağış oluşturmasını ve yağışın hafif
yağmur ve sağanak ya da şiddetli bir sağanak şeklinde olup olmayacağının belirlenmesinde
önemlidir. Genel olarak başlangıçta kararlı olan bir hava yükselmeye zorlandığında, bu
hava ile bağlantılı bulutlar küçük dikey kalınlık ve hafif yağış biçimlerinin oluşmasına
neden olur. Tersine, kararsız havada oluşan bulutlar, kuleler biçiminde dikine bir gelişim
gösterir ve kuvvetli yağışların oluşumunu sağlar.

Havanın kararlı olmasına neden olan etmenler şunlardır;

- Yeryüzünün günbatımından sonra soğuması,
- Bir hava kütlesinin soğuk bir yüzey üzerinden geçerken alttan soğuması,
- Hava kütlesinin alçalması.

Hava kütlesinin kararsız olmasına neden olan etmenler şunlardır;

- Güneş ışınlarının havayı alttan ısıtarak yükselmesi,
- Bir hava kütlesinin sıcak bir yüzey üzerinden geçerken alttan ısınması,
- Hava kütlesinin yükselmesi sonucu yarattığı dikine hareketi.

Görüldüğü gibi kararlılığı değiştiren süreçlerin çoğu, hava hareketlerinin bir sonucudur.

2.1.8 Sıcaklık Ölçen Aletler

Sıcaklık ölçmeye yarayan aletlere termometre denir. Bir tüp içinde bulunan
civanın, havanın sıcaklığından etkilenerek genleşmesi veya büzüşmesi sayesinde sıcaklık
ölçülür.

Termometre ile ölçülen hava sıcaklık değerini kaydetmek için kullanılan mekanik
yazıcı cihaza termograf denir.

Sıcaklık değerleri seyir sırasında her saat güverte jurnaline işlenir.

İçindekiler 20