Page 65 - marine meteorology

• Hamsin: Doğu Akdeniz çöllerinden Akdeniz’e doğru esen sıcak ve tozlu
rüzgârlardır. Aynı özellikteki rüzgarlar Irak’ta Samum, İran’da Simon olarak
adlandırılır.

Yukarıda bahsedilen sıcak yerel rüzgârların dışında farklı bölgelerde değişik isimlerle
anılan sıcak yerel rüzgârlar şunlardır: Lavek (İspanya), Leste (Kanarya Adaları-İspanya),
Shamal (İran), Kaus (İran), Pompero (Güney Amerika), Maestro (Adriyatik) vb.

➢ Soğuk yerel rüzgârlar: Yüksek basınç nedeniyle oluşan rüzgârlardır. Farklı
bölgelerde farklı isimlerle ele alınırlar.

• Bora: Doğu Adriyatik kıyılarındaki dağlardan esen soğuk ve şiddetli kuzeyli
rüzgârlardır.
• Mistral: Fransa ve İspanya dağlarında oluşup Akdeniz’e doğru esen kuzeyli
rüzgârlardır.
• Krivetz: Rusya, Romanya ve Ukrayna’da bulunan Tuna havzasından
Karadeniz’e doğru esen rüzgârlardır.

Yukarıda bahsedilen soğuk yerel rüzgârların dışında farklı bölgelerde değişik
isimlerle anılan soğuk yerel rüzgarlar şunlardır: Lavanter (Cebelitarık Boğazı, Batı
Akdeniz), Harmatton (Batı Afrika), Norther (Güney ABD), Gregale (Orta Akdeniz),
Belat (Arap Yarımadası), Boran (Sibirya), Papagayo (Nikaragua, Guatemala ve
Kostarika’nın Pasifik kıyıları), Yarık Kaya (İskenderun Körfezi) vb.

5- Üst Atmosfer Rüzgârları (Jet Rüzgârları)

Atmosferin üst seviyelerinde
bulunan tropopoz (troposfer ve
stratosfer sınırı) tabakasında batıdan
doğuya doğru esen güçlü rüzgârlara
jet rüzgârları (jet streams) adı
verilir. Jet rüzgârları tropopoz ile
sınırlanan iki büyük hava kitlesi
arasındaki sıcaklık farklarından
kaynaklanır. Sıcaklık farkı ne kadar
büyük olursa, bir jet akışındaki
rüzgârlar o kadar hızlı hareket
edecektir. Ortalama hızları 250
km/saat’dir.

Jet rüzgârları Dünya’nın dönüşüne bağlı olarak batıdan doğuya doğru salınımlı
olarak devem ederken özellikle 25° ve 40° enlemlerinde çok güçlü jet akımları
görülmektedir. Jet rüzgârları havanın temizlenmesinde, sıcak ve soğuk hava kütlelerinin
karışmasında, iklim ve hava şartlarının oluşmasında önemli görevleri yerine getirmektedir.

İçindekiler 64