Page 64 - marine meteorology

➢ Ticaret Rüzgârları (Alizeler): 5°
- 30° arasındaki dinamik yüksek
basınç kuşaklarından Ekvatorda
bulunan alçak basınç kuşağına
(Intertropical convergence zone-
ITCZ) doğru esen rüzgârlardır.
Kuzey yarım kürede
kuzeydoğudan güneybatı yönüne
doğru, güney yarım kürede ise
güneydoğudan kuzeybatıya doğru
eser. Başlangıcında sıcak ve kuru
olan bu rüzgâr okyanus üzerinden
geçerken nem yüklenerek sahillere
yağış bırakırlar.

➢ Batı rüzgârları: 30° - 60° enlemleri arasındaki batılı rüzgârlardır. 30°
enlemlerindeki dinamik yüksek basınç (subtropikal dinamik yüksek basınç)
alanlarından 60° enlemlerindeki alçak basınç (subpolar dinamik alçak basınç)
alanlarına doğru esen rüzgârlardır. Kuzey yarım kürede güneybatıdan, güney yarım
kürede kuzeybatıdan eser. Orta kuşak karalarına bol yağış bırakırlar.

➢ Kutup rüzgârları: Kutuplardaki yüksek basınç alanlarından 60° enlemlerindeki
alçak basınç alanlarına doğru eser. Kuzey yarım kürede kuzeydoğudan, güney yarım
kürede güneydoğudan eser. Soğuk ve kuru olup kar yağışına neden olur.

4- Yerel Rüzgârlar

Bölgesel olarak oluşan yüksek ve alçak basınç alanları arasında oluşan rüzgârlardır.
Bunlar sıcak yerel rüzgârlar ve soğuk yerel rüzgârlar olmak üzere iki başlık altında
incelenir.

➢ Sıcak yerel rüzgârlar: Alçak basınçlar sebebiyle oluşan rüzgârlardır. Farklı
bölgelerde farklı isimlerle ele alınırlar.

• Fön rüzgârları: Güneş gören dağ yamaçlarından yükselen hava kütlesi dağ
ve tepeler boyunca alçalırken gizli ısının açığa çıkmasıyla oluşan sıcak ve
kuru rüzgârdır. İsviçre Alplerinde, Kaçkar Dağlarında ve Toroslar’da görülür.

• Sirokko rüzgârları: Kuzey Afrika çöllerinde meydana gelen yüksek basınç
alanlarından Batı Akdeniz’deki alçak basınç alanlarında doğru eser. Sıcak ve
tozlu rüzgârlardır.

İçindekiler 63