Page 63 - marine meteorology
P. 63
➢ Dağ ve vadi meltemi: Yaz aylarında vadi yamaçlarının şekillerinden dolayı farklı
oranda ısınma ve soğumalarından kaynaklanan rüzgarlardır.
2- Mevsimlik Rüzgârlar
Karaların ve denizlerin farklı oranda ısınıp soğumasından kaynaklanan rüzgârlar olup
mevsimlere göre yön değiştirirler. Kışın soğuk olan karalardan denizlere doğru soğuk ve
kuru olarak eserken yazın ise sıcak olan denizlerden, soğuk olan karalara doğru ılık ve
nemli olarak eserler.
Mevsimlik olan rüzgârların başında musonlar gelmektedir. Musonlar en çok Hint
Okyanusunda, Meksika Körfezinde ve Gine Körfezinde görülür.
➢ Kış musonları: Kışın, çok soğuyan geniş karalarda (Asya) yüksek basınç, ılık
kaldığı için okyanuslarda alçak basınç alanları oluşur. Böylece bu büyük rüzgârlar
altı ay boyunca karadan okyanusa doğru eser. Bu rüzgârlara kış musonları denir.
Karadan estikleri için yağış getirmezler.
➢ Yaz musonları: Yazın çok ısınan geniş karalarda (Asya) alçak basınç, fazla
ısınmadığı için okyanuslarda (Hint Okyanusu) yüksek basınç oluşur. Böylece
okyanustan karalara doğru sıcak ve nemli, büyük çaplı rüzgârlar eser. Bunlara yaz
musonları denir. Güney Asya'ya bol yağış bırakırlar.
3- Sürekli Rüzgârlar
Yüksek ve alçak basınç alanları arasında yıl boyunca esen rüzgârlardır. Atmosferde
havanın dolaşımı, yeryüzünde bulunan her yerin eşit oranda ısınmamasından kaynaklanır.
Ekvator, Güneşten gelen enerjiyi kutuplara nazaran daha fazla alır ve daha çok ısınır.
Kutuplar ise ekvatora göre daha soğuktur. Bu da küresel ölçekte basınç ve rüzgarın
yeryüzündeki dağılımını etkiler. Bu dolaşım kutuplardan ekvatora soğuk havayı,
ekvatordan kutuplara sıcak havayı taşır. Bu dolaşım nedeniyle oluşan sürekli basınç
kuşakları ve rüzgârlar şunlardır:
İçindekiler 62