Page 314 - Przejdź_na_wyższy_poziom_t1_flipingbook web authorized

POLSKI DLA OBCOKRAJOWCóW

13. Jest ich wiele, np.: pierogi z owocami (truskawkami, czereśniami, borówkami) czy serem,
naleśniki, ryż z jabłkami, racuchy, placki z jabłkami, knedle ze śliwkami.
14. W makowniku, w makowcach, makówkach (na śląsku i w Wielkopolsce), wigilijnej kutii.
15. Jada się pączki oraz faworki nazywane na południu Polski chrustem.
16. Niegdyś jadano nieco inne potrawy na wsi, a inne w miastach czy w szlacheckich dworkach.
Zależnie od zamożności gospodarza różna była też ich liczba. Nigdy nie było ich jednak dwa-
naście (wbrew powszechnemu przekonaniu), gdyż ich liczba musiała być nieparzysta, co
gwarantowało dostatek. Dziś ze staropolskich wigilijnych potraw zwykle jada się pierogi z ka-
pustą i grzybami, barszcz czerwony z uszkami, zupę grzybową, żur, pieczone lub duszone
ryby (czasy PRL-u spopularyzowały taniego karpia), kapustę z grochem i grzybami, typowy
dla regionu deser z dodatkiem maku (makowiec, makówki, kutię), kompot z suszek.
17. To ciasto pieczone na Wielkanoc z masą kajmakową.
18. Z cytryną i cukrem, z miodem, z sokiem lub konfiturą.
19. Chlebem i solą.
20. Wędzi się kiełbasę, boczek, ryby, ser.
21. Ziemniaki pojawiły sie na przełomie XVII i XVIII w.
22. To uczta, którą wydał krakowski rajca miejski Mikołaj Wierzynek dla władców przybyłych
w 1364 r. na tzw. zjazd królów i książąt, podczas którego miał miejsce ślub króla czeskiego
i cesarza rzymskiego Karola z wnuczką Kazimierza Wielkiego.
23. Były to obiady organizowane w czwartki przez króla Stanisława Poniatowskiego, na które
zapraszał poetów, pisarzy, malarzy, muzyków i innych artystów. Biesiadnicy, oprócz wzięcia
udziału w wykwintnej uczcie, mieli też okazję podyskutować o sztuce.
24. Typowe dla kuchni staropolskiej alkohole to piwo oraz miody.
Ćw. 2
1. podaje się/serwuje się, omijają, niechęci/awersji, wysokie, udziwnianie, mają; 2. Rdzenna, wie-
lowiekowej, stołach; 3. przyprawą, kopalniach; 4. chlebem, przetrwał; 5. miłośnikami/amatorami,
przybyciem/pojawieniem się/poznaniem; 6. pijano, posiłków, piwną; 7. rozrywką, dziczyzna, poda-
wana; 8. cechą, przyjmowanie/częstowanie; 9. alkohol/trunek; 10. przybyło, ich/królewskie
Ćw. 4
jeść bardzo mało – jeść jak ptaszek, jeść jak wróbelek
jeść bardzo dużo – jeść za dwóch
jeść z wielkim apetytem – jeść, aż się uszy trzęsą
być bardzo głodnym – głodny jak wilk
mieć wielki apetyt – mieć wilczy apetyt
chłonąć wszystko, co się usłyszy – spijać (komuś) z ust
być dla siebie bardzo miłym, żyć w idealnej zgodzie – pić sobie z dzióbków
mieć wszelakie doświadczenia, wiedzieć niejedno o życiu – jeść chleb z niejednego pieca
ponosić konsekwencje swoich czynów – pić nawarzone piwo
być komuś podporządkowanym, potulnym wobec kogoś – jeść komuś z ręki
móc zjeść wszystko i w każdej ilości – móc zjeść konia z kopytami

Ćw. 5
a b c d e f g h i j k l ł m n o p q r s t u v w
23 22 16 20 19 13 17 14 12 11 9 21 24 10 8 5 15 7 4 6 3 2 1 18

Ćw. 6
surowy: szczypiorek, papryka, mięso, ziemniaki, wołowina, szynka, pomidor, ogórek, kapusta, ryż,
czosnek, cebula, marchew, ryba, ciasto, jajko, grzyby
gotowany: mleko, mięso, makaron, ziemniaki, woda, wołowina, szynka, pomidor, kapusta, ryż, czo-
snek, cebula, marchew, ryba, ciasto, rosół, jajko, grzyby, kasza
tłusty: mleko, ser, mięso, zupa, masło, wołowina, szynka, olej, oliwa, ryba, rosół

314