Page 319 - Jezyk_kluczem_do_kraju_t2_ebook_no security

VI. Gramatyka

Ćwiczenia z odmianą oraz formami imion i nazwisk znajdują się także
w rozdz. III ćw. 67-71.

5. ĆWiczenia z RzeczoWnikami

1 DOPełNIaCZ

Liczba pojedyncza
I. W rodzaju męskim problemem jest często wybór końcówki -a czy -u.
1. końcówkę -u przybierają:
• rzeczowniki pochodzenia obcego, np. biznes – biznesu, makijaż
– makijażu
• rzeczowniki zbiorowe, np. tłum – tłumu
• rzeczowniki abstrakcyjne, np. sen – snu
• rzeczowniki materialne, niepoliczalne, np. cukier – cukru
Uwaga! końcówkę -u mają rzeczowniki zakończone na -ek, -izm/-yzm,
np. proszek – proszku, artyzm – artyzmu.
2. W niektórych wyrazach, homonimach, rzeczowniki przybierają
obydwie końcówki dla odróżnienia znaczeń, np. bal – bala (kłody),
balu (zabawy), przypadek – przypadka (gramatycznego), przypad-
ku (zbiegu okoliczności).
Uwaga! Rozróżnienie występuje też w przypadku nazw roślin, owoców
itd., dla odróżnienia całości od produktu, np. owoc kokosa, ale: płatki
kokosu, 10 dkg kokosu.

II. W rodzaju żeńskim problemem jest często wybór końcówki -i, -ii, -ji.
1. Rzeczowniki kończące się na -ja:
• po spółgłosce otrzymują końcówkę -ji, np. Rosja – Rosji, poezja – poezji
• po samogłosce otrzymują końcówkę -i, np. nadzieja – nadziei,
aleja – alei
2. Rzeczowniki kończące się na -ia:
• polskiego pochodzenia otrzymują końcówkę -i, np. ziemia – ziemi
• obcego pochodzenia otrzymują końcówkę -ii, np. biologia – biologii
3. Rzeczowniki kończące się na -ea, -ua otrzymują zawsze końcówkę
-i, np. orchidea – orchidei, Genua – Genui.
Uwaga! niektóre rzeczowniki mają podwójną końcówkę, np. statua –
statui/statuy.

319