Page 255 - Bogusław Kubiak_Podroze po Polsce_Flipbook na dzwonek_pl
P. 255
KLUCZ
jasełkowy − odnoszący się do jasełek (widowiska mającego za treść narodzenie Chrystusa; odnoszący się do figurek
przedstawiających narodzenie Chrystusa, które są stawiane w kościele w okresie świąt Bożego Narodzenia)
kapucyn − członek zakonu kapucyńskiego o ostrej regule, powstałego w XVI w., nazwanego tak od spiczastego kaptura
(kapuzy) noszonego przy habicie
kolęda − pieśń religijna, częściowo ludowego pochodzenia, o tematyce związanej ze świętem Bożego Narodzenia
i w tym okresie śpiewana; kantyczka, pastorałka; obrzęd ludowy związany z okresem świąt Bożego Narodzenia;
duszpasterskie odwiedziny księży katolickich u parafian po świętach Bożego Narodzenia
kosynier − żołnierz uzbrojony w kosę osadzoną na sztorc na drzewcu (słowo upowszechnione od czasu insurekcji 1794 r.)
kukiełka − figurka używana w szopce, w teatrze lalek; marionetka
lama − zwierzę z rodziny wielbłądów, bezrogie; żyjące na górzystych terenach Ameryki Pd.; zwierzę juczne, hodowane
również ze względu na wełnę
misterium − obrzęd kultowy u starożytnych; wszelki tajemniczy obrządek; w średniowieczu: utwór dramatyczny o treści
religijnej
odtworzyć − zrekonstruować; oddać coś wiernie w utworze, opisie, dziele sztuki, na scenie itp.; wykonać utwór muzyczny
lub sceniczny; grać, przedstawić; wywołać w pamięci, przypomnieć
opłatek − rodzaj ciasta z pszennej mąki pieczonego w cienkich płatkach, używanego w liturgii chrześcijańskiej podczas
mszy i w Polsce przy wieczerzy wigilijnej
skwer − wydzielone miejsce na placu lub ulicy, ozdobione trawnikami, klombami, krzewami
szopka − miniaturowa stajenka ze żłobkiem, figurkami zwierząt i ludzi składających hołd małemu Chrystusowi,
wystawiana na ołtarzach kościelnych, pod choinkami w okresie Bożego Narodzenia; dawny zwyczaj ludowy:
rodzaj widowiska ludowego, odgrywanego przez chłopców obnoszących po domach miniaturową stajenkę
betlejemską i śpiewających kolędy
wkomponować − włączyć coś w pewną kompozycyjną całość
żłóbek − mały żłób (podłużny pojemnik, zwykle drewniany, służący do karmienia zwierząt domowych)
IV. | a – 4 | b – 1 | c – 3 | d – 2 |
V. | 1. − b | 2. − c | 3. − c | 4. − a | 5. − a |
VI.
1. Jedną z grudniowych atrakcji Krakowa są niezwykłe szopki.
2. Każdego roku, już od siedemnastu lat, żywa szopka staje na skwerze przy ulicy Franciszkańskiej 4, naprzeciw
krakowskiej kurii.
3. Żywą szopkę można oglądać tylko przez trzy dni: w Wigilię między 22 a 24 oraz w godzinach popołudniowych
pierwszego i drugiego dnia świąt Bożego Narodzenia.
4. Sławna ruchoma szopka w kościele oo. Kapucynów przy ul. Loretańskiej powstała dopiero w 1955 roku.
5. Z czasem oprócz królów, górali, żebraków, pasterzy i mędrców pojawiły się figurki przyodziane w barwne krakowskie
stroje oraz kosynierzy z Tadeuszem Kościuszką na czele. Dołączyły do nich postacie współczesne, m.in. Jan Paweł II,
kardynał Stefan Wyszyński, matka Teresa z Kalkuty, a w ubiegłym roku siostra Faustyna.
6. Niezwykły mechanizm, który sprawia, że figurki się poruszają, woda płynie, a muzyka gra, od lat budzi zachwyt nie
tylko dzieci, ale i dorosłych.
7. Ponad dwieście lat temu narodził się w Krakowie inny rodzaj szopki przypominający swoim wyglądem przenośny
teatrzyk.
8. Źródłem inspiracji dla twórców szopek-teatrzyków były wspaniałe krakowskie zabytki – kościół Mariacki, Wawel,
Sukiennice czy Brama Floriańska.
9. U schyłku XIX w. Michał i Leon Ezenekierowie zbudowali szopkę, która wyznaczyła obowiązujący do dzisiaj kanon
tzw. szopki krakowskiej.
10. Gdy z wieży kościoła Mariackiego zabrzmi hejnał, twórcy szopek niosą je w kolorowym pochodzie do Muzeum
Historycznego Miasta Krakowa, gdzie obraduje kapituła konkursu.
VII. 1. rezydencja 2. pochówek 3. koronacja 4. miniony 5. potęga 6. wpisany 7. esencja 8. zespół
IX.
Mianownik Kraków Wawel Sukiennice Planty
Dopełniacz Krakowa Wawelu Sukiennic Plant
Celownik Krakowowi Wawelowi Sukiennicom Plantom
Biernik Kraków Wawel Sukiennice Planty
Narzędnik Krakowem Wawelem Sukiennicami Plantami
Miejscownik Krakowie Wawelu Sukiennicach Plantach
Wołacz Krakowie! Wawelu! Sukiennice! Planty!
X. 1. szopek 2. grocie 3. mędrców 4. Klerycy 5. zachwytem 6. Cieśle 7. kolędzie 8. Święcie 9. wzmiance 10. tle
XI. 1. obraduje 2. dzieje się 3. pojawiają się 4. odtwarza 5. wymyśla 6. przesuwa się 7. zaskakują 8. znoszą
9. komponują się 10. zatrzymuje się
253
