Page 252 - Bogusław Kubiak_Podroze po Polsce_Flipbook na dzwonek_pl

PODRÓŻE PO POLSCE

III. się – ukryć się, skryć się; urokliwy – uroczy, ujmujący; odnaleźć – odszukać, wykryć; przetrząsać – przeszukiwać,
algi − najprostsze samożywne rośliny plechowe; glony badać; nora – jama, dołek; znieść – wytrzymać, ścierpieć; donośny – głośny, gromki; spacerować – przechadzać się,
bicz − sznur lub rzemień służący do chłostania, przytwierdzony do biczyska; również całość złożona z rzemienia snuć się; dziarsko – energicznie, dynamicznie; odbudowanie – odtworzenie, rekonstrukcja; stadko – gromadka, grupka
i biczyska; bat XVIII.
cellulit/cellulitis − zdeformowana tkanka tłuszczowa, nadająca skórze wygląd przypominający skórkę pomarańczową 1 I N S P I R A C J A
dobra − dawniej w Polsce duży majątek ziemski, posiadłości ziemskie 2 S P R Y T N Y
ekg. − (elektrokardiogram) wykres otrzymywany podczas badania serca elektrokardiografem 3 K A P E L A
glinka − skała zawierająca głównie minerały ilaste; różne jej gatunki używane są w przemyśle ceramicznym, farbiarskim 4 O R G A N Y
kapsuła − opakowanie leku w proszku lub w płynie, sporządzone z żelatyny, najczęściej w kształcie kuleczki; lek 5 T E R A P I A
w takim opakowaniu; duży, zamknięty pojemnik; szczelnie zamykana część statku, umożliwiająca przeżycie 6 O K Ł A D
w izolowanych warunkach
kojąco − w sposób uśmierzający ból; uspokajająco 7 O F I C Y N A E M R A Ć
S
Z
8
Kongresówka − (Królestwo Polskie) istniejące w latach 1815–1916 państwo polskie, pozostające w unii personalnej
z Imperium Rosyjskim, z własną konstytucją, sejmem, wojskiem, monetą i polskim językiem urzędowym 9 S A N A T O R I U M
oraz cesarzem rosyjskim jako koronowanym królem Polski i ustanowionym przez niego namiestnikiem. 10 P R Z E P O W I E D N I A
kręgle − gra polegająca na przewróceniu dziewięciu figur za pomocą kuli rzucanej z pewnej odległości; drewniane figury 11 D O N O Ś N Y
w kształcie słupków o butelkowatym kształcie, służące do tej gry 12 K ą P I E L O W Y
odsprzedać − sprzedać coś uprzednio kupionego 13 W I L L A
okład − kompres; okładanie kompresem; warstwa nałożona na coś dodatkowo, pokrywająca coś; obłożenie
podagra − choroba charakteryzująca się pogrubieniem stawu, ograniczeniem ruchów, obrzękiem i bólami palca stopy, XIX.
najczęściej palucha BRODNICA − OKO W OKO Z PRZYRODĄ
spa − zabiegi pielęgnacyjne mające na celu nawilżenie i odżywienie skóry; też: kosmetyki służące do takich zabiegów; I. Brodnica – miasto w północnej części Polski, w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, po obu
ośrodek oferujący takie zabiegi
szemrać − wydawać szmer, cicho szumieć, szeleścić, chrzęścić; wyrażać cicho niezadowolenie; sarkać, narzekać, burzyć się stronach Drwęcy.
termy − źródła wód leczniczych o temperaturze wyższej od średniej temperatury rocznej danego obszaru; publiczne II. Herbem miasta Brodnicy jest wizerunek otwartej prawej dłoni koloru białego na czerwonym tle. Stanowi on symbol
łaźnie w starożytnych miastach rzymskich życzliwości, gościnności i praworządności.
zawał − martwica tkanki powstała wskutek zakrzepów lub zatorów naczyń krwionośnych odżywiających tę tkankę III.
żelazisty − zawierający rudy lub związki żelaza; mający smak charakterystyczny dla związków żelaza
biwakowanie − rozkładanie się obozem; obozowanie
IV. | a – 2 | b – 4 | c – 1 | d – 3 | bór − duży, gęsty, stary las
ceglany − wykonany z cegły
V. | 1. − c | 2. − a | 3. − b | 4. − a | 5. − c | dolina − podłużne wgłębienie terenu wytworzone przez rzekę; potocznie także: obniżenie ziemi, terenu; nizina, kotlina
VI. komtur − w niektórych zakonach rycerskich, np. w krzyżackim: zwierzchnik okręgu, naczelnik grodu, a w czasie wojny
1. Nałęczów przypomina ogromny bukiet ustawiony na pięknej łączce nad wodą pomiędzy niezbyt wysokim pagórkami. dowódca osobnego oddziału
2. Uzdrowisko to nigdy by nie powstało, gdyby nie Stanisław Małachowski – właściciel dóbr bochotnickich, który krzyżacki − odnoszący się do niemieckiego zakonu rycerskiego, osiadłego w XIII w. na ziemiach polskich, którego
postanowił zbudować tu pałac. członkowie nosili białe płaszcze z czarnymi krzyżami
3. U schyłku XVIII wieku odkryto w parku Małachowskich uzdrawiającą moc tutejszych wód. nawiedzać − o kataklizmach, klęskach, chorobach, nieszczęściach: dotknąć, ogarnąć, przestarz. dziś podn. odwiedzać
4. Przyjeżdżających do Nałęczowa wita napis: „Tu kuruje się serce, nerwy, poprawia samopoczucie”. kogoś, przybywać do kogoś
5. Od pewnego czasu do Nałęczowa jeździ się także dla spa. Żeby się odchudzić, pozbyć cellulitu, wymodelować sylwetkę obwieszczać − oficjalnie coś oznajmiać; ogłaszać, zawiadamiać, zakomunikować
w specjalnie zaprogramowanej kapsule, a dzięki masażom chińskimi bańkami i okładom z alg poprawić kondycję skóry. oczarować − wzbudzić zachwyt, podziw dla kogoś, czegoś; ująć, zjednać sobie kogoś; zachwycić
6. W Parku Zdrojowym na ponad 20 ha rosną m.in. kasztanowce, lipy, sosny i dęby. oplatać − okręcać coś wokół czegoś lub coś czymś; otaczać, obejmować
7. W Pijalni Wód Mineralnych nad stawem szemrzą źródełka Miłości i Nadziei. ostoja − obszar leśny, gdzie przebywa zwierzyna łowna
8. Pałac Małachowskich został zbudowany w latach 1771–1773 według projektu Ferdynanda Naksa. pasieka − zespół uli z obsadzonymi rojami pszczół
9. Bolesław Prus leczył się w Nałęczowie z agorafobii (lęku przed otwartą przestrzenią). sielanka − beztroskie, spokojne, pogodne życie, otoczenie pozwalające na takie życie, niczym niezmącona miłość
10. Stefan Żeromski uwiecznił Nałęczów jako Cisy w Ludziach bezdomnych. skonać − skończyć życie, umrzeć
ul − pomieszczenie dla pszczół w postaci małych domków różnego kształtu
VII. 1. oblężenie 2. boczny 3. modrzewiowy 4. powróżyć 5. oprawa 6. organy 7. przepowiednia 8. kapela 9. przetrwać warownia − budowla o charakterze obronnym; forteca
10. przeżywać 11. godny 12. raj zbroja − rynsztunek bojowy dawnych wojowników, rycerzy, złożony z pancerza, hełmu, tarczy i innych elementów
IX. okrywających ręce i nogi
Mianownik Nałęczów Kazimierz Dolny Bochotnica Puławy zjawa − widzenie senne, urojenie; według wierzeń ludowych: cień zmarłego; duch, widmo, mara, widziadło
żeglowny − o rzece, kanale; nadający się do żeglugi
Dopełniacz Nałęczowa Kazimierza Dolnego Bochotnicy Puław
Celownik Nałęczowowi Kazimierzowi Dolnemu Bochotnicy Puławom IV. | a – 3 | b – 4 | c – 1 | d – 2 |
Biernik Nałęczów Kazimierz Dolny Bochotnicę Puławy V. | 1. − b | 2. − a | 3. − c | 4. − b | 5. − a | 6. − a |
Narzędnik Nałęczowem Kazimierzem Dolnym Bochotnicą Puławami VI.
Miejscownik Nałęczowie Kazimierzu Dolnym Bochotnicy Puławach
Wołacz Nałęczowie! Kazimierzu Dolny! Bochotnico! Puławy ! 1. Jeśli marzycie o tym, aby „popłynąć daleko, jeszcze dalej niż te obłoki” – wybierzcie się na Pojezierze Brodnickie.
2. W okolicach Brodnicy mamy szansę odkryć „nowe bory”, „nowe ryby” i posłuchać „zielonego serca przyrody”, które
X. 1. urodzie 2. bukiecie 3. stawów 4. skór 5. aleje 6. potas 7. zawale 8. napisów 9. panien 10. kapsułach bije tu wyjątkowo głośno.
3. Na Bachotku można dopłynąć do Wyspy Skarbów, Strażym to raj dla wędkarzy, Foluszek kształtem przypomina koło,
XI. 1. zawdzięcza 2. szemrzą/szemrają 3. urzeka 4. projektuje 5. wzmacnia 6. budują 7. odchudzam się 8. poprawiają a Mieliwo wygląda jak oczko wodne otoczone bujnymi lasami.
9. kuruję się 10. spędzam 4. Pojezierze przecina rzeka Drwęca, której nazwa pochodzi od prasłowiańskich nazw i znaczy tyle, co „biec, płynąć”.
5. Szlak żeglowny jeziorami nie jest uciążliwy, a widoki są naprawdę fascynujące.
XIII. Przykładowe odpowiedzi: 6. Pojezierze oplata sieć dobrze oznakowanych szlaków, z miejscami do biwakowania.
wąwóz – jar, parów; robota – praca, dzieło; przenieść się – przeprowadzić się, przemieścić się; zobaczyć – dostrzec, 7. Sercem Pojezierza jest Brodnicki Park Krajobrazowy, gdzie znajduje się 58 jezior, m.in. Wielkie Partęczyny, Sosno,
zauważyć; strojny – ozdobny, piękny; sprytny – przebiegły, chytry; prześladowca – gnębiciel, ciemiężyciel; schować
Łąkorek.
250