Page 67 - การจัดทำข้อมูลการผลิตและประมาณการผลผลิตทุเรียน มังคุด เงาะ ลองกอง

53

สรุปบทเรียนการบริหารจัดการผลไมภาคตะวันออก

ผลไมเปนสินคาเกษตรสําคัญชนิดหนึ่งของประเทศไทย ปจจุบันมีครัวเรือนเกษตรกรที่ประกอบ
อาชีพทําสวนผลไมประมาณ 1.923 ลานครัวเรือน จากเกษตรกรทั้งประเทศ 6.5 ลานครัวเรือน หรือคิด

เปนรอยละ 30 ของครัวเรือนเกษตรกรทั้งหมด พื้นที่ปลูกไมผล 57 ชนิดมีประมาณ 8.176 ลานไร

ผลผลิตปละประมาณ 7.486 ลานตัน คิดเปนมูลคาของผลผลิตตามราคาที่เกษตรกรขายไดปละประมาณ
90,361 ลานบาท ซึ่งเปนรายไดหลักหลอเลี้ยงครอบครัวเกษตรกรในชนบท อีกทั้งยังเปนสินคาสงออกที่

สําคัญสามารถสรางรายได และนําเงินตราเขาสูประเทศรวมปละประมาณ 29,685 ลานบาท ทั้งนี้ ประเทศ
ไทยเปนผูนําการผลิตและสงออกผลไมเมืองรอนที่สําคัญและมีชื่อเสียงที่สุดในภูมิภาคเอเชีย ไมผลของไทย

สวนใหญใหผลผลิตตามฤดูกาล โดยเฉพาะอยางยิ่งในไมผลเศรษฐกิจที่มักจะมีปญหาการตลาดและราคา
ผลผลิตตกต่ํา ซึ่งไดแก ทุเรียน มังคุด เงาะ ลิ้นจี่ ลําไย และลองกอง มีผลผลิตในฤดูออกมากพรอมๆกัน

ในชวงเดือนเมษายน – กันยายน ประมาณ 1.85 ลานตันตอป คิดเปนรอยละ 95 ของผลผลิตรวม ซึ่งเดือน

ที่มีผลผลิตออกมากที่สุดและมักมีปญหาเกิดขึ้นทุกป คือ เดือนพฤษภาคม และเดือนสิงหาคม สําหรับผลผลิต
นอกฤดูมีเพียงเล็กนอยประมาณรอยละ 5 ดังนั้น ปญหาสําคัญของผลไมไทย คือ

1. ผลผลิตออกเปนฤดูกาล มีปริมาณมากพรอมกันหลายชนิด และเนาเสียงาย โดยในเดือน

เมษายน – พฤษภาคม จะมีทุเรียน มังคุด เงาะ ของภาคตะวันออก ออกมาพรอมกับลิ้นจี่ของภาคเหนือ
ตอมาในเดือนมิถุนายน – สิงหาคม จะมีทุเรียน มังคุด เงาะ ของภาคใตออกมาพรอมกับลําไยของภาคเหนือ

และตามดวยลองกองจากจังหวัดชายแดนภาคใตซึ่งออกมากในเดือนสิงหาคม – กันยายน ทั้งนี้ ผลไมแตละ
ชนิดในแตละพื้นที่จะมีชวงวิกฤติสั้นๆ ประมาณ 7 – 10 วัน ที่ผลผลิตกระจุกออกมาในปริมาณมากจน

ตลาดกลางในแหลงผลิตไมสามารถรองรับได และมักเกิดปญหาราคาตกต่ําขึ้นอยางรุนแรง
2. เกษตรกรสวนใหญเปนรายยอยและผลผลิตมีคุณภาพต่ํา เกษตรกรผูปลูกไมผลสวนใหญ

เปนรายยอยและมีขอจํากัดในดานความรู ทักษะ และเงินทุน จึงยังไมสามารถผลิตผลไมที่มีคุณภาพได

ตามที่ตลาดตองการ ซึ่งในแตละปที่มีปญหาราคาผลไมตกต่ํานั้น เกษตรกรที่ไดรับความเดือดรอนมากที่สุด
คือ เกษตรกรที่ผลผลิตไมมีคุณภาพ ในขณะเดียวกันผูคายังตองการผลผลิตที่มีคุณภาพเพื่อการสงออกอีก

เปนจํานวนมาก

3. ฐานขอมูลยังไมสมบูรณ กลาวคือ ขอมูลไมผลแตละชนิดมีไมครบถวน ไมเปนปจจุบัน
ไมถูกตองสอดคลองกับขอเท็จจริง เชนขอมูลเกษตรกร ขอมูลกลุม แหลงผลิต และปริมาณผลผลิตที่ขัดเจน

เปนรายสินคา จึงเปนอุปสรรคทําใหไมสามารถวางแผนบริหารจัดการอุปทาน ( Supply Management )
ไดอยางมีประสิทธิภาพ