Page 2 - วิธีการทางประวัติศาสตร์
P. 2
ประวัติศาสตร์ ม. ๓หน่วยการเรียนที่ ๑ วิธีการทางประวัติศาสตร์ ผู้สอน ครูจิราพร พิมพ์วิชัย 1
วิธีการทางประวัติศาสตร์
ความหมายของประวัติศาสตร์
ประวัติศาสตร์เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในอดีตของสังคมมนุษย์ที่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา แม้ว่าอดีตจะเป็นสิ่ง
ที่ผ่านพ้นไปแล้ว แต่มนุษย์ในอดีตก็ได้ทิ้งร่องรอยและหลักฐานไว้ให้อนุชนรุ่นหลังได้ศึกษาเพื่อท าความเข้าใจว่าได้เกิด
เหตุการณ์ใดขึ้นบ้างในอดีต สาเหตุที่เกิด รวมทั้งผลกระทบจากสิ่งที่เกิดขึ้นจนท าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคมเรื่อยมา
จนถึงปัจจุบัน
การศึกษาประวัติศาสตร์
การกระท าต่างๆของมนุษย์ล้วนมีพื้นฐานมาจากการเรียนรู้ประสบการณ์ในอดีต มนุษย์ในอดีตเริ่มศึกษา
ประวัติศาสตร์ด้วยความอยากรู้อยากเห็น มีความสงสัยและต้องการค้นหาความจริงในอดีต เพื่อท าความเข้าใจกับ
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน และได้พบว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนมักจะมีอิทธิพลหรือส่งผลกระทบต่อเหตุการณ์ที่เกิด
ติดตามมาภายหลัง นักประวัติศาสตร์จึงต้องให้ความส าคัญกับการก าหนดช่วงเวลาของเหตุการณ์แต่ละเหตุการณ์ เพื่อ
จะระบุให้ชัดเจนได้ว่าเหตุการณ์ใดเกิดก่อน เหตุการณ์ใดเกิดทีหลัง และเหตุการณ์เหล่านั้นมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกัน
อย่างไร หรือสืบเนื่องโยงกับความเป็นไปในปัจจุบันหรือไม่และอย่างไรดังนั้น การก าหนดยุคสมัยและปีศักราช จึงเป็น
สิ่งจ าเป็นในการศึกษาประวัติศาสตร์
การศึกษาประวัติศาสตร์ไม่เพียงแต่จะให้ความส าคัญกับการรับรู้เนื้อหาความรู้จากประวัติศาสตร์เท่านั้น แต่
ควรจะให้ความสนใจต่อหลักฐานข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาประวัติศาสตร์ หากเราได้สอบสวนค้นคว้าให้รู้ถึงต้นตอตลอดจน
ความน่าเชื่อถือของหลักฐาน ก็อาจหาค าตอบให้กับข้อสงสัยของตัวเองได้ และอาจสร้างความรู้ใหม่ ๆ ให้แก่สังคมหรือ
โลกได้ด้วย การศึกษาประวัติศาสตร์กาจะมีชีวิตชีวา ท้าทายให้ค้นคว้าและวิเคราะห์หาความจริงให้กว้างขวางต่อไป
ความส าคัญของประวัติศาสตร์
๑. ประวัติศาสตร์เป็นตัวเชื่อมโยงกาลเวลาต่าง ๆ ทั้งอดีต ปัจจุบัน และอนาคตเข้าด้วยกัน โดยใช้บทเรียนใน
อดีตมาเป็นประสบการณ์ท าความเข้าใจในปัญหาและปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมในปัจจุบัน พร้อมทั้งทิศทางสู่อนาคตด้วย
ความมั่นใจ
๒. ประวัติศาสตร์สอนให้มนุษย์รู้จักตนเองและสังคมมากขึ้น การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท าให้รู้ปัจจัยเบื้องหลัง
พฤติกรรมต่าง ๆ ของมนุษย์ รู้จุดอ่อน จุดแข็ง ของตนเองและผู้อื่น ท าให้รอบรู้และเข้าใจเรื่องราวต่าง ๆ ได้ง่ายและ
รวดเร็ว เกิดความได้เปรียบในการเจรจาติดต่อดังเช่น ต าราพิชัยสงครามซุนหวู่ของจีน กล่าวว่า “รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้ง
ชนะร้อยครั้ง” ซึ่งในปัจจุบันยุทธศาสตร์นี้ได้ถูกน ามาประยุกต์ใช้ทั้งในเชิงธุรกิจ การทูต และการเมือง
๓. การเรียนรู้อดีตช่วยให้เข้าใจปัญหาต่างๆ ในสังคมปัจจุบันได้ชัดเจนขึ้น เพราะฉะนั้น คนที่มีความรู้ทาง
ประวัติศาสตร์ของสังคมหนึ่ง ก็ย่อมจะสามารถจัดการกับปัญหาในสังคมนั้นได้ดีกว่าคนที่มีไม่เคยรับรู้ประสบการณ์จาก
อดีตเลย
๔. ประวัติศาสตร์สอนให้คิดอย่างมีเหตุผลบนพื้นฐานของข้อเท็จจริงโดยปราศจากอคติ การฝึกฝนให้รู้จักชั่ง
น้ าหนักความน่าเชื่อถือของหลักฐานข้อมูล เป็นการสร้างความสุขุมรอบคอบ ความมีวิจารณญาณและความเที่ยงธรรม
