Page 5 - วิธีการทางประวัติศาสตร์
P. 5
ประวัติศาสตร์ ม. ๓หน่วยการเรียนที่ ๑ วิธีการทางประวัติศาสตร์ ผู้สอน ครูจิราพร พิมพ์วิชัย 4
- ตีความแนวราบ เป็นการตีความตามล าดับเวลา (ค้นคว้าแล้วตีความโดยเชื่อมโยงอย่างเป็นเหตุ
เป็นผลเป็นพัฒนาการไปเรื่อยๆ)
- ตีความแนวดิ่ง เป็นการล้วงลึกลงไปในหลักฐานอย่างถึงลูกถึงคน จริงๆเป็นการ ช าแหละหลักฐาน
นั้นว่ามี “นัยยะ” อะไรแอบแฝงหรือไม่
- ต้องใช้หลักฐานหลายๆประเภทมาประกอบการตีความของเรา
ขั้นที่ ๕ เรียบเรียงแล้วน าเสนอ การเรียบเรียงต้องใช้ ๒ วิธี คือ
- วิเคราะห์ = แยกจัดหมวดหมู่ตามประเด็นที่วางไว้ - สังเคราะห์ = ประมวลภาพทั้งหมดที่เรา
ศึกษามาและก าลังจะน าเสนอสิ่งใหม่ๆให้คนอื่นได้รู้
๔. หลักฐานทางประวัติศาสตร์ แบ่งเป็น
(๑) หลักฐานปฐมภูมิ (หลักฐานชั้นต้น) เป็นหลักฐานที่เกิดร่วมสมัยกับเหตุการณ์นั้น หรือผู้สร้าง เป็นผู้อยู่ใน
เหตุการณ์โดยตรง
(๒) หลักฐานทุติยภูมิ (หลักฐานชั้นรอง) เป็นการน าหลักฐานปฐมภูมิมาวิเคราะห์ ตีความ หรือ เขียนขึ้นหลัง
เหตุการณ์นั้น
*** หลักฐานปฐมภูมิมีความส าคัญและน่าเชื่อถือมากกว่าหลักฐานทุติยภูมิ แต่บางทีเรามองว่าเป็น
หลักฐานปฐมภูมิที่ดูดีแต่อาจมีความจริงแค่ ๑๐% ก็ได้ ***
๕. หลักฐานที่ใช้ในการศึกษาประวัติศาสตร์ไทย อาจจะเป็น
(๑) หลักฐานที่เกิดโดยคนของเราเอง โดย
- ถ้าเป็นคนในระดับพระมหากษัตริย์ จะเรียกว่า พงศาวดาร หรือไม่ก็เป็น จดหมายเหตุ
**พระราชพงศาวดารที่นักประวัติศาสตร์ยอมรับว่ามีข้อมูลถูกต้องแม่นย าที่สุด ได้แก่
พระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับหลวงประเสริฐ (เขียนในสมัย สมเด็จพระนารายณ์)
- ถ้าเป็นคนระดับสามัญชนที่มักจะเป็นเรื่องเล่าสืบต่อกันมา จะเรียกว่า ต านาน
(๒) หลักฐานที่เกิดโดยชาวต่างชาติที่เข้ามาบ้านเรา โดย
- พวกรายงานของพ่อค้า นักการทูต นักผจญภัย จะเรียกว่า บันทึกของชาวต่างชาติ
- บางทีมีฝรั่งเข้ามาบันทึกเหตุการณ์ต่างๆ จนกลายเป็น พงศาวดารเลยก็มี เช่น พงศาวดารวันวลิต
- ถ้าจดเรื่องราวเป็นวันๆ ที่เกิดเหตุการณ์นั้นๆ ออกแนว Diary จะเรียกว่า จดหมายเหตุ เช่นจดหมาย
เหตุของลาลูแบร์
* หลักฐานของชาวต่างชาติให้ประโยชน์แก่การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยมากกว่าหลักฐานของไทย ในบางครั้ง
เพราะ
๑) หลักฐานต่างชาติจะบันทึกทุกเรื่อง = ทั้งระดับ กษัตริย์ จนถึงสามัญชน ทั้งเรื่องการเมือง
เศรษฐกิจ สังคม วิถีชีวิต สิ่งแวดล้อม แต่หลักฐานไทยมักจะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับ กษัตริย์ และการเมือง
๒) หลักฐานต่างชาติเวลาบันทึกเขาจะบันทึกที่เขาเห็น จึงไม่จะเป็นต้องเข้าข้างใคร ขณะที่หลักฐาน
ไทยมักต้องเข้าข้างกษัตริย์
* แต่ข้อที่ต้องระวัง ก็คือ เราจะยึดถือ ๑๐๐% ไม่ได้ เพราะเขาไม่เข้าใจวัฒนธรรมของเราจริงๆ
