Page 39 - Хэнтий аймгийн боом өвчний голомтын судалгаа
P. 39

Хэнтий аймгийн боом өвчний  голомтын судалгаа







                                                      ТАВДУГААР  БҮЛЭГ


                                                        Шүүн хэлэлцэхүй


                     Боом    өвчин  нь  зарим  газар  нутагт  жил  дараалан  гарч  заримд  нь  тодорхой
                     завсартайгаар  үе  үе  илэрдэг  бол  нэг  хэсэгт  нь  нэг  гараад  дахин  илрээгүй

                     тохиолдол нилээд байдаг. [1,2,3,9]
                            Бидний  хийсэн  судалгаагаар  1953-2013  оны  хооронд  Хэнтий  аймагт

                     гарсан  малын  боом  өвчний  голомтыг  судлаач  А.С  Коротич  нарын  боомын

                     голомтын идэвхийг 3 ангилсны дагуу ангилан авч үзэхэд Өмнөдэлгэр, Баянхутаг
                     сум идэвхтэй голомт,  Дэлгэрхаан,  Жаргалтхаан, Мөрөн, Биндэр, Баян-Адрага,

                     Батноров, Норовлин, Баян-Овоо Батширээт сум үе үе гардаг голомт,  Баянмөнх,
                     Дархан, Галшар, Дадал, Хэрлэн сум идэвхгүй голомтын ангилалд орж байна.

                            1950-2013  онд  Хэнтий  аймгийн  17  сумын  40  багийн  нутагт  боом  өвчин

                     гарсан  бөгөөд  одоогоор  мэдэгдэж  байгаа  72  голомтын  газар  зүйн  байршлын
                     тэмдэглэгээ    хийгдсэн  байна.  Уг  тэмдэгт  газруудыг  шалгаж  үзэхэд  боомоор

                     үхсэн мал булсан цэгт хатгасан шон, пайз, тэмдэглэгээ унаж алга болсон, ямар
                     нэгэн хамгаалалт хязгаарлалтгүй, эргэн тойронд мал бэлчээрлэсэн, айл буусан

                     байдалтай байгаа нь боомын халдвар авах эрсдэлтэй  байгааг харуулж байна.

                     Тийм  учраас  боомын  голомтын  хаяг  тэмдэглэгээг  сайжруулах,  малчин  ард
                     иргэдэд таниулах , халдварын эрсдэлийг бууруулах ажлыг хийх шаардлагатай

                     талаар  холбогдох  байгууллагууд  онцгой  анхаарах хэрэгтэй байна.
                            Дэлхий нийтэд боомын хөрсний голомтыг устгах найдвартай арга хэмжээ

                     байхгүй учраас боом өвчний халдварыг бууруулах гол арга нь боомын голомтыг
                     хяналтанд  авах,    малын  шилжилт  хөдөлгөөнд  анхаарах  боомын  голомт  бүхий

                     нутаг  дэвсгэрийн  мал  сүргийг    толгой  дараалан  вакцинжуулах  нь  чухал  юм

                     [1,2,3]. Боом өвчний голомтонд  хийсэн судалгаанаас  үзэхэд голомтонд  байгаа
                     малыг  вакцинд  бүрэн  хамруулах  боломжгүй  байгаа  нь  боомтой  тэмцэх,

                     сэргийлэх  дорвитой  арга  хэмжээ  авахгүй  байгаатай  холбоотой  гэж  үзэх
                     үндэслэлтэй юм.

                            Хэнтий  аймгийн  боом  өвчний  голомтын    зураглалаас    харахад  боомын

                     дэгдэлт  нь  байгаль  цаг  уур,  хөрсний  бүтэц,  чийгшил,  орчны  температур,
                     ургамлын  гаралт  зэргээс  хамааралтай  болохыг  харж  болох  бөгөөд  энэ  нь

                     Очирбатын Хурцбаатар                                                                                                                 35
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44