Page 113 - ประวัติศาสตร์จานเดียวพม่า
P. 113
ประวัติศาสตร์จานเดียว
ตอนที่พระเจ้าธีบอขึ้นครองราชย์นั้น พระองค์ประกาศชัดเจนว่าจะ
ไม่พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ฝรั่งเข้าเฝ้าอย่างเด็ดขาด ก็น่าจะ
เนื่องมาจากไม่อยากคบค้าสมาคมกับพวกฝรั่งที่มักจะเข้ามาเอาเปรียบและ
เห็นพม่าเป็นที่แสวงหาผลประโยชน์ จนพม่าต้องเสียดินแดนเหมือนอย่างใน
สมัยพระเจ้ามินดง และยังตัดปัญหาที่พวกฝรั่งชอบอ้างเรื่องไม่สะดวกในการ
ถอดรองเท้าและหมอบกราบเวลาเข้าเฝ้าเสียด้วย ถึงอย่างนั้นการค้าการขาย
ระหว่างพ่อค้าต่างชาติกับพ่อค้าชาวพม่าก็ยังดำาเนินอยู่เป็นปกติ คือใครจะ
รบใครจะเขม่นกันก็เชิญ ฉันจะค้าจะขายกันตามประสา แต่ทีนี้การที่พระองค์
ไม่ยินยอมให้พวกฝรั่งเข้าเฝ้าก็เป็นการปิดโอกาสในการเจรจาทั้งทางการค้า
และการทูต ฝรั่งเองก็เสียโอกาสในการเข้ามาทำาการค้าในพม่าตอนบนเพราะ
อย่างไรเสียก็ยังคงเป็นระบบกษัตริย์ที่จะทำาอะไรให้ราบรื่นก็ต้องขอพระบรม
ราชานุญาตเสียก่อน
นานเข้าเมื่อเงินทองในท้องพระคลังร่อยหรอ พระองค์ก็จำาเป็นต้อง
หันมายินยอมให้พวกฝรั่งเข้าเฝ้าตามเดิมเพื่อเจรจาการค้า แต่มิได้หมาย
ความว่าพระองค์ยอมอ่อนข้อให้ฝรั่ง แต่เป็นการแสดงถึงน้ำาพระทัยที่กว้าง
ขวางของกษัตริย์ต่างหาก
พระคลังหลวงจึงเริ่มกลับมาอู้ฟู่อีกครั้งหลังจากที่ราชสำานักยอม
ทำาการค้ากับบริษัทฝรั่ง โดยเฉพาะกิจการป่าไม้และเหมืองแร่ บริษัทที่
ใหญ่โตมากแห่งหนึ่งที่ทำาการค้าด้วยคือ บริษัท บอมเบย์-เบอร์ม่า เทรดดิ้ง
คอร์ปเปอเรชั่น ซึ่งผูกขาดการทำาป่าไม้ในพม่าตอนใต้อยู่ก็มาได้สัมปทานใน
พม่าตอนบนเพิ่มอีก ยิ่งทำาให้บริษัทขยายกิจการใหญ่โตและมีอิทธิพลมากขึ้น
ส่วนทางราชสำานักก็ยินดีเพราะได้เงินมามากโขเช่นกัน
ทางการทูตนั้นนับจากที่พม่าต้องถูกแบ่งเป็นเหนือ-ใต้จากฝีมือของ
อังกฤษ ความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการในระดับรัฐต่อรัฐของทั้งสองประเทศ
ก็ขาดจากกัน อังกฤษไม่มีผู้แทนอยู่ในกรุงมัณฑะเลย์เลย (อังกฤษในที่นี้หมาย
๑๐๕
