Page 147 - ประวัติศาสตร์จานเดียวพม่า
P. 147
ประวัติศาสตร์จานเดียว
ทางการศึกษาให้แก่ชาวพม่า ขณะที่พม่าตอนบนยังคงคร่ำาครึกับแนวคิดแบบ
เก่าที่ยังคิดว่าพม่าเป็นศูนย์กลางของจักรวาลและยังไม่เปิดใจรับวิทยากร
ใหม่ๆ มหาวิทยาลัยย่างกุ้งนี้เองที่ต่อมาได้กลายเป็นจุดเริ่มต้นของขบวนการ
กู้ชาติที่อังกฤษเองก็อาจไม่ได้นึกถึง
ในช่วงแรกๆ กิจการของมหาวิทยาลัยย่างกุ้งก็ใช่ว่าจะราบรื่น แม้จะ
อยู่ในเมืองย่างกุ้งแต่ก็เป็นเพียงมหาวิทยาลัยสาขาที่แตกแขนงมาจากมหาวิ
ทยาลัยกัลกัตตา เสรีภาพทางการศึกษายังไม่เป็นรูปธรรมชัดนัก เมื่อเกิดการ
ประท้วงเรียกร้องเอกราชในกัลกัตตา ทำาให้ส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่เชื่อมมาถึง
เมืองย่างกุ้ง อังกฤษจึงจับแยกทั้งสองมหาวิทยาลัยออกจากกันโดยหวังว่าจะ
ได้กุมการบริหารแบบเบ็ดเสร็จในมหาวิทยาลัยย่างกุ้ง เพื่อจะได้ไม่เกิดความ
วุ่นวายเหมือนในกัลกัตตา แต่สมาชิสภามหาวิทยาลัยกลับไม่มีชาวพม่าเลย
สักคนเดียว สร้างความไม่พอใจให้นักศึกษาจนเกิดการประท้วงและนัดหยุด
เรียน
กรณีกบฎเกือกโดยสมาคมยุวพุทธพม่า (YMBA) ที่ประสบความ
สำาเร็จ คือโมเดลสำาคัญที่แสดงให้เห็นว่าเสียงของชาวพม่ายังคงมีพลังหาก
ร่วมมือกัน แต่การเคลื่อนไหวเรียกร้องทางศาสนาและวัฒนธรรมไม่เพียงพอ
เสียแล้ว ปี พ.ศ. ๒๔๖๓ จึงได้มีการประกาศยุบสมาคมยุวพุทธพม่าและจัด
ตั้งสมาคมใหม่คือ General Council Burmese Association : GCBA เป็นการ
ประกาศเจตนารมย์ที่ต่างออกไปจากเดิมเมื่อเปลี่ยนจาก Buddhist เป็น
Burmese ในความหมายของชนชาติและชาตินิยม เน้นการปฏิบัติการ
ทางการเมืองโดยตรง สมาชิกของสมาคมจึงขยายวงกว้างออกไปมากยิ่งขึ้น
ไม่เพียงเฉพาะวงการการศึกษาของคนหนุ่มสาวเท่านั้น ในหมู่พระ
สงฆ์ก็เริ่มมีการเคลื่อนไหว ซึ่งได้รับการสนับสนุนอย่างน่าพอใจ พระสงฆ์เข้า
มามีบทบาทางการเมืองในยุคนี้เอง เกิดพระสงฆ์ที่เป็นแกนนำาเคลื่อนไหว
ทางการเมืองที่มีชื่อเสียงรูปหนึ่งคือ พระอูอุตมะ ที่มีแนวคิดที่ว่าการหลุดพ้น
๑๓๙
