Page 142 - ประวัติศาสตร์จานเดียวพม่า
P. 142
ประวัติศาสตร์จานเดียว
สมควรจะต้องทำาอะไรบางอย่างเสียแล้ว ประกอบกับคนหนุ่มสาวชาวพม่า
หัวปฏิรูปที่ได้รับการศึกษามีแนวในการสร้างค่านิยมรักชาติ จึงร่วมกันก่อตั้ง
องค์กรเล็กๆ ขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๔๙ ชื่อว่า สมาคมยุวพุทธพม่า หรือ Young
Men Buddhist Association : YMBA คล้ายกับสมาคม YMCA ของตะวันตก
เป็นการแสดงพลังของคนพม่ารุ่นใหม่เป็นครั้งแรกหลังจากสูญเสียเอกราช
สมาคมยุวพุทธพม่า กลายเป็นแกนนำาของขบวนการชาตินิยม
ในพม่าด้วยประเด็นทางศาสนาและวัฒนธรรม ไม่นานนักสมาคมก็เริ่มแผ่
ขยายสาขาไปทั่วประเทศ และเริ่มมีอิทธิพลกดดันอังกฤษในการมอบเงิน
ช่วยเหลือกิจการของสมาคม โดยเฉพาะการก่อตั้งโรงเรียนสอนพุทธศาสนา
เนื่องจากถือว่าเป็นสมาคมที่จัดตั้งขึ้นถูกต้องตามกฎหมาย อีกทั้งอังกฤษเอง
ที่ประกาศชัดเจนเรื่องเสรีภาพและความเสมอภาคทางศาสนา อังกฤษเองก็
ยังจ่ายเงินช่วยเหลือโรงเรียนคริสต์ทั่วประเทศ ดังนั้นก็ต้องจ่ายให้โรงเรียน
พุทธด้วยเช่นกัน
กิจกรรมที่ถือว่าประสบความสำาเร็จของสมาคมยุวพุทธพม่าคือ
การต่อต้านการสวมรองเท้าเข้าวัดของชาวต่างชาติ ที่จริงฝรั่งเองก็คงมีทั้ง
ที่ยอมรับธรรมเนียมดั้งเดิมกับฝรั่งนิสัยไม่ดีที่ถือเอาว่าเป็นเจ้านาย จะสวม
รองเท้าเข้าวัดใครจะทำาไม คนพม่าจึงไม่ชอบใจและเกิดการต่อต้านขึ้น เรียก
ขานกันว่า กบฎเกือก เรียกร้องให้ชาวต่างชาติเคารพต่อธรรมเนียมปฏิบัติ
ของชาวพม่า ผลคือชาวต่างชาติต้องยอมรับและปฏิบัติตาม นับเป็นชัยชนะ
ที่สำาคัญของสมาคมและเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีสำาหรับการสร้างแนวคิดชาตินิยม
แต่ก็ต้องไม่ลืมว่าฝรั่งไม่เดือดร้อนอะไรนัก ไม่เข้าวัดก็ไม่เห็นเป็นไรอยู่ดี
ถึงอย่างนั้นก็ดี ชัยชนะเล็กๆ ครั้งนี้ก็เป็นจุดเริ่มต้นความเชื่อมั่น
ของคนรุ่นใหม่ที่มองว่าพวกเขายังคงเป็นเจ้าของแผ่นดิน แม้จะเป็นเมืองขึ้น
ของอังกฤษ แต่ก็ใช่ว่าอังกฤษจะควบคุมชีวิตของพวกเขาได้ จากที่สมาคม
ดำาเนินกิจกรรมทางศาสนาและวัฒนธรรมในยุคแรก ก็เริ่มมีแนวคิดชาตินิยม
๑๓๔
