Page 86 - พัฒนาสังและชุมชน

81

“พลังงาน หมายถึง ความสามารถในการทํางานซึ่งมีอยูในตัวของสิ่งที่อาจใชงานไดโดยการ

ทําใหวัตถุหรือธาตุเกิดความเคลื่อนที่หรือเปลี่ยนรูปแบบไปได การที่วัตถุเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยัง
อีกที่หนึ่งไดก็เพราะมีแรงหรือพลังงานเขาไปกระทําพลังงาน หรือความสามารถในการทํางาน

นอกจากสิ่งมีชีวิตจะใชพลังงาน ซึ่งอยูในรูปของสารอาหารในการดํารงชีวิตโดยตรงแลว สิ่งมีชีวิต

ยังตองใชพลังงานในรูปแบบลักษณะอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับการดํารงชีวิตประจําวันอีกในหลายรูปแบบ
เชน ทางดานแสงสวาง ความรอน ไฟฟา เปนตน

ความหมายของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

เพื่อใหเกิดความเขาใจที่ชัดเจน เราสามารถแยกการใหคําจํากัดความได ดังนี้คือ

สิ่งแวดลอม หมายถึง สิ่งตาง ๆ ที่อยูรอบตัวเรา ทั้งสิ่งที่มีชีวิต สิ่งไมมีชีวิต เห็นไดดวยตาเปลา
และไมสามารถเห็นไดดวยตาเปลา รวมทั้งสิ่งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติและสิ่งที่มนุษยเปนผูสรางขึ้น

หรืออาจจะกลาวไดวา สิ่งแวดลอมจะประกอบดวยทรัพยากรธรรมชาติและทรัพยากรที่มนุษยสรางขึ้น

ในชวงเวลาหนึ่ง เพื่อสนองความตองการของมนุษยนั่นเอง

- สิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ ไดแก บรรยากาศ น้ํา ดิน แรธาตุ และสิ่งมีชีวิตที่อาศัย
อยูบนโลก (พืชและสัตว) ฯลฯ

- สิ่งแวดลอมที่มนุษยสรางขึ้น ไดแก สาธารณูปการตาง ๆ เชน ถนน เขื่อนกั้นน้ํา ฯลฯ หรือ

ระบบของสถาบันสังคมมนุษยที่ดําเนินชีวิตอยู ฯลฯ
ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งตาง ๆ (สิ่งแวดลอม) ที่ปรากฎและเกิดขึ้นเองตาม

ธรรมชาติและมนุษยสามารถนํามาใชประโยชนได เชน บรรยากาศ ดิน น้ํา ปาไม ทุงหญา สัตวปา

แรธาตุ พลังงาน และกําลังแรงงานมนุษย เปนตน
ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ

การแบงประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ มีการแบงกันหลายลักษณะแตในที่นี้จะขอแบง

ทรัพยากรธรรมชาติ โดยใชเกณฑของการนํามาใช โดยแบงออกเปน 4 ประเภท ดังนี้

1. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแลวไมหมดสิ้น เปนทรัพยากรธรรมชาติที่เกิดขึ้นมากอนที่จะมี
มนุษย เมื่อมนุษยเกิดขึ้นมาสิ่งเหลานี้ก็มีความจําเปนตอการดํารงชีวิตของมนุษย

2. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแลวทดแทนได เปนทรัพยากรธรรมชาติที่ใชไปแลว สามารถ

เกิดขึ้นทดแทนได ซึ่งอาจเร็วหรือชาขึ้นอยูกับชนิดของทรัพยากรธรรมชาติประเภทนั้น

ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแลวทดแทนได เชน พืช ปาไม สัตวปา มนุษย ความอุดมสมบูรณของดิน
คุณภาพของน้ํา และทัศนียภาพที่สวยงาม เปนตน

3. ทรัพยากรธรรมชาติที่สามารถนํามาใชใหมได เปนทรัพยากรธรรมชาติจําพวกแรธาตุ

ชนิดตาง ๆ ที่นํามาใชแลวสามารถนําไปแปรรูปใหกลับไปสูสภาพเดิมได แลวนํากลับมาใชใหมอีก
เชน แรโลหะ แรอโลหะ ไดแก เหล็ก ทองแดง อลูมิเนียม แกว ฯลฯ