Page 33 - Dokunuş Degisi Sayı:1
P. 33
-de AYRI MI YAZILIR?
“Dil, toplumun aynasıdır;
yazım hataları, bu aynadaki
çatlaklardır.”
“DE”NiN
GiZEMi
Bazen bir eğitim düzeyi göstergesi, bazen İnsanlara takı dağıtma şansım olsaydı
önemsiz bir ayrıntı, bazen de bir takıntı eğer herkese –de’nin doğru yazımı takısını
olabilen bir dil bilgisi kuralıdır ayrı yazılan –de. monte ederdim. Önceleri belki daha az
Ayrı yazılan -de desem de bazen de -da … göz önünde olduğu için, belki de eğitimin
Eğitimin anne karnına düşmeyle kalitesi nedeniyle yazım yanlışlarına daha az
başladığına inananlardanım. Hatta anne, rastlanırdı. Sınırsız sayıdaki klavye yazarları
baba eğitimine kadar uzandığına… Davranış, nedeniyle artık bu konudaki eksikliğimiz
edep, olaylara verilen tepki öncelikle iyice gün yüzüne çıkmış durumda. Kimi
ailede şekillenir. Ama hiçbir ailede –de’nin önemsemediği için, kimi de bilmediği için bu
doğru kullanımı sorunsalına değinilmez. Bu hatalara düşmekte.
durumun çözümü için bazen sıra sıra bitirilen Gelelim çözüme: Bazı sorunların çözümü
okullar bile yeterli değildir. Yine yanlış yazılır ve başka problemlerin çözümü için bir algoritma
anlam bütünlüğü bozulur. -de mağduru bir oluşturabilir. Bir bebek ile konuşulmaya
cümleyi anlamak için cümleyi tekrar tekrar başlandığı anda “Ben de seni seviyorum.”
kurgulamak gerekir. diyerek çocuğun yüreğindeki sevgiyi
“Bir sürü sorunumuz varken bu da sorun gördüğümüzü hissettirebiliriz. Çocuğunuzun
mu?” diyenlere cevabım “Evet, bu büyük bir önüne bir yemek koyduğunuzda “İçine
sorun.” olacak. Çünkü bu sorunu çözmek, sevgimi de kattım.” diyerek lezzetin
sadece bir dil bilgisi sorununu çözmek kaynağının sevgi olduğunu gösterebiliriz.
değildir. Ayrı yazılan –de’yi kavramak, Ama bu ve benzer cümlelerin her birinde
metotlu düşünmeyi öğrenmektir. Ayrıntılara -de’yi hissederek ve candan söylemeliyiz.
dikkat çekip atının nalından bir çivinin çıkışını Öğretmen sınıfta geride sessizce bekleyen
önemsemeyen komutanın durumuna öğrencisine “Haydi! Sen de yaparsın. Bu
düşmemektir. Kenarda köşede hatırlanmayı sınıfta sen de varsın.” diyerek cesaret vermeli.
bekleyen birini hatırlayıp sevindirmektir. ”Ayşe Ama yine o “de’yi de içten söylemeli.
de bizimle pikniğe gelecek.” İşte o zaman Hayat uzun bir yolculuk. Bizden öncekiler
Ayşe’deki kıyafetin veya zenginliğin bir önemi gibi biz de gelip gideceğiz. Yeter ki zamanda
olmayacaktır. öylesine yaşamak yerine “Zaman da
Ayrı yazılan -de kişinin sahip olduklarıyla bize bir şeyler katıyor.” diyebilmeyi tercih
değil, kapasitesi ve becerileriyle ilgilenir. İsmin edelim. Düşüncelerimizi paylaşalım.
–de hâli bencil, ayrı yazılan –de diğerkâmdır. Paylaşımlarımızda özen ve önem olunca
“Bende çok var, onda yok.” demek yerine paylaşımlarımız da bize mutluluk getirir. Bunu
“Bende var, onda da olsun demektir.” unutmayalım.
Yemlihan ÖZTÜRK
Sınıf Öğretmeni
DOKUNUŞ | 33
