Page 36 - STAV broj 204
P. 36
POLITIKA
Šta je “politički islam”
POLITIČKO ORGANIZIRANJE
NEODVOJIVO JE OD ISLAMA
Piše: Hamza RIDŽAL je u određenim periodima islamski svi- i Srednjeg istoka, Indonezije i Centralne
hamza@stav.ba jet bio istovremeno pod vlašću nekoliko Azije ostale samo tri međunarodno pri-
različitih halifa. Ukidanjem Osmanskog znate muslimanske države: Osmansko
hilafeta prekinut je kontinuitet specifič- carstvo, Perzija i Afganistan. Imperija-
otovo je nemoguće promišljati nog državnog uređenja u kojem je islam lizam evropskih kolonijalnih sila bio je
islam izvan političkih kategori- imao presudno važnu ulogu. Upravo u obilježen ne samo težnjom za otvorenom
ja. Od preseljenja Muhammeda, tom vremenu rađaju se i neki od najvaž- političkom i ekonomskom dominacijom
Ga. s., i ashaba iz Meke u Medinu nijih reformističkih pokreta utemeljenih već i degradacijom vjerskih i kulturnih
i uspostave prve islamske države, musli- na ideji da je islamska društva nužno re- paradigmi islamskog svijeta.
mani su se nastojali organizirati kroz dr- formirati. Međutim, i prije nego je hilafet Kao odgovor na dominaciju evrop-
žavu koja bi bila garant njihovog biološ- nestao, brojna islamska društva bila su skih kolonizatora, u različitim krajevima
kog i duhovnog opstanka, a koja bi bila kolonizirana, što je utjecalo na formira- muslimanskog svijeta javili su se refor-
uređena na principima Kur’ana. Stoga je nje otpora krajem 18, tokom 19. i u pr- mistički pokreti koji su pozivali povrat-
islam inherentno politička vjera, kako to vim desetljećima 20. stoljeća, pri čemu je ku islamskim vrijednostima kao modelu
primjećuje oksfordski profesor Shabbir islam igrao presudnu ulogu kohezivnog kolonijalnog otpora.
Akhtar, za razliku od kršćanstva, koje je faktora tih društava. Prvi značajniji otpor kolonizatorima
više etička nego politička vjera. Naravno, u islamskih zemljama pružila su sufijska
to ne znači da se islam ne bavi etikom u OTPOR KOLONIJALIZMU bratstva. El-Hajj Umar Tall, šejh tidžanij-
mjeri u kojoj se bavi kršćanstvo, već da, Početkom 17. stoljeća otpočeo je prodor skog tarikata, predvodio je otpor francu-
za razliku od kršćanstva, u svom posla- evropskih kolonijalnih sila u musliman- skom kolonizatoru u zapadnoj Africi, u
nju računa na državu kao garant druš- ske zemlje. Proces političkog, kulturnog i današnjoj Gvineji i Maliju. Usman dan
tvene etičnosti. ekonomskom potčinjavanja dostigao je vr- Fodio, pripadnik kadirijskog tarikata,
Islamska država opstojala je kroz for- hunac krajem 19. i početkom 20. stoljeća, predvodio je krajem 18. stoljeća otpor
mu hilafeta sve do 1924. godine, s tim da kada su na ogromnom prostoru Bliskog britanskom kolonijalizmu i organizirao
36 31/1/2019 STAV
