Page 60 - STAV broj 294

DRUŠTVO

da im je rečeno da je rat gotov pa je od-
lazak kući bila razumna opcija.

ITALIJANSKI GUBICI
Brzina i opseg austro-njemačke ofan-
zive iznenadili su italijanske snage, ali
je napredak bio podjednako neočekivan
i za njih same. Borili su se da iskoriste
napredak. Dovođenje svježih trupa i
održavanje artiljerije pokazalo se teškim
zbog bijega civila, uništenih mostova i
loših cesta, što je također usporilo itali-
jansko povlačenje. To je Italijanima dalo
vremena da se pregrupiraju. U drugoj
fazi bitke, koja je započela 3. novembra,
Italijani su se počeli oporavljati, demo-
ralizirane snage zamijenjene su čvršćim
i otpornijim jedinicama povučenim iz
rezerve i s alpskog fronta, koji je bio
nedirnut napadom centralnih sila. Po-
vlačenje je bilo kontrolirano i discipli-
nirano. Postupno se linija stabilizirala,
zauzeti su novi odbrambeni položaji na
Piaveu 9. novembra. Novi front, koji se
održavao do oktobra 1918, bio je stoti-
nama kilometara kraći od prethodnog i,
samim tim, lakši za održavanje.
Treća i posljednja faza bitke započe-
la je 12. novembra i trajala je šest dana.
Austro-njemačka ofanziva obnovljena je s
posljednjim probijanjem kroz italijanske
linije prema Veneciji. Britanska obavje-
štajna služba izvijestila je da “Njemačka
i Austrija računaju na slom Italije tokom
Talijani nakon nadolazeće zime”. No pritisak je bio ne-
poraza uspješan: linija Piave održana je, uz po-
dršku francuskih i britanskih snaga, koje
su preuzele dijelove linije 21. novembra.
Bitka je napokon završila 26. novembra,
a linija fronta ostat će tu nepromijenjena
do posljednjih sedmica rata. Oko milion
izbjeglica bilo je prisiljeno pobjeći od
austro-njemačkih trupa koje su napre-
dovale; još su mnogi ostali zarobljeni na
okupiranom teritoriju, trpeći smrt, bolest
i oduzetost pod habsburškom vojnom
vlašću. Mladi poručnik Erwin Rommel,
koji će kasnije postati poznat po nadim-
ku Pustinjska Lisica, boreći se južno od
Caporetta, prisjetio se sa zadovoljstvom
“čokolade, jaja, konzervi, grožđa i bijelog
kruha” koje su njegove trupe zaplijenile i
zbog kojih je njihov moral bio prekrasan.

BOŠNJACI NA CAPORETTU
Podaci o tome koliko je Bošnjaka
učestvovalo u bici kod Caporetta razli-
čiti su ovisno o izvorima. Neki tvrde da
ih je bilo devet hiljada, drugi, pak, da je
bilo čak 50 hiljada Bošnjaka, što je u to
vrijeme bio zajednički naziv za sve bo-
sanskohercegovačke muškarce, današ-
nje Bošnjake, Srbe i Hrvate. Bošnjaci
su u austrougarskoj vojsci služili u četiri
pješadijske regimente. Prva je okupljala

60 22/10/2020 STAV