Page 37 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar

Hayvan Davran›fllar›ndaki Bilinç 35

lar. Oysa timsah hem vahfli, hem de bilinci olmayan bir hayvand›r; dolay›-
s›yla kendisinden beklenen yavrular›n› korumas› de¤il aksine onlar› da bes-
lenmek için ayr›m gözetmeden yemesidir.
Baz› anneler yavrular› sütten kesilene kadar kendi yaflad›klar› toplu-
luklar› terk etmek zorunda kal›rlar ve böylece kendilerini büyük bir riske
atarlar. Do¤umdan veya yumurtadan ç›kt›ktan sonra birçok hayvan türü
yavrular›na günlerce, aylarca hatta kimi zaman y›llarca bakar. Onlara yiye-
cek, yuva, s›cakl›k sa¤lar, y›rt›c› hayvanlardan korur. Gün boyunca birçok
kufl yavrular›n› saatte ortalama dört ile yirmi kere aras›nda besler. Memeli-
lerde ise annelerin daha farkl› sorunlar› olur. Süt verme döneminde daha iyi

g›da almal›d›rlar ve bunun için daha çok avlanmal›d›rlar. Buna ra¤men bu
süre içerisinde yavru kilo al›rken anne sürekli kilo kaybeder.
Bilinci olmayan bir hayvandan beklenen yavrusunu do¤urduktan son-
ra b›rak›p gitmesidir. Çünkü hayvanlar bu küçük canl›lar›n ne olduklar›n›n
bile fluuruna varamazlar. Ancak buna ra¤men bu yavrular›n bütün sorumlu-
lu¤unu üzerlerine al›rlar.
Canl›lar sadece yavrular›n› tehlikelerden koruyarak özveride bulun-
mazlar. Birçok durumda kendi topluluklar› içinde yaflayan di¤er canl›lara
karfl› da son derece "ince düflünceli" ve "çözümcü" davrand›klar› gözlemlen-
mifltir. Bunun bir örne¤i, çevrede bulunan besin kaynaklar› azald›¤›nda gö-
rülür. Böyle bir durumda güçlü olan hayvanlar›n üstün gelerek di¤er hay-
vanlar› saf d›fl› b›rakacaklar› ve tüm kaynaklara el koyacaklar› düflünülebi-
lir. Ancak olaylar hiç de evrimcilerin hayal ettikleri gibi geliflmez. Ünlü bir
evrimci olan Peter Kropotkin kitab›nda bu konuyla ilgili baz› örnekler verir:
Kropotkin bir k›tl›k durumuyla karfl›lafl›ld›¤›nda kar›ncalar›n depolad›klar›
erzaklar›n› kullanmaya bafllad›klar›n›, kufllar›n topluca göç ettiklerini; bir ›r-
makta çok fazla kunduz yaflamaya bafllad›¤›nda genç olanlar›n kuzeye yafl-
l› olanlar›n güneye do¤ru gittiklerini anlat›r. 19 Yukar›da aktar›lan bilgiler-

den de görülece¤i gibi do¤adaki canl›lar aras›nda k›yas›ya bir yiyecek veya
yuva mücadelesi yoktur. Aksine en zorlu koflullarda dahi canl›lar aras›nda
çok güzel bir uyum ve dayan›flma görülebilmektedir. Sanki her biri koflulla-
r› kolaylaflt›rmak için u¤rafl›yor gibidir. Ancak burada dikkat edilmesi gere-