Page 60 - Kuran'da Adalet ve Hoşgörü

58 KURAN'DA ADALET VE HOfiGÖRÜ

timleri ile tüm insanlığa örnek olmuştur. Onların zamanlarında
her dinden, her inançtan insan birarada huzur içerisinde yaşa-

mıştır. Hatta herhangi bir mücadeleye dahi girmeden kendi is-
tekleriyle Fatih Sultan Mehmet'e teslim olan toplumlar olmuş-
tur. Bu da insanların onun adil yönetiminden ne derece hoş-
nut olduğunu göstermektedir.
Bütün İslam devletlerinde olduğu gibi, Osmanlı padişahları
da fethettikleri bölgelerdeki gayrimüslimlere karşı son derece
adaletli davranmışlardır. 25 Çünkü Kuran ahlakına göre o ülke-
lerin yerli insanları Allah'ın kendilerine bir emanetidir. Onları
himaye etmek, hiç kimsenin onlara zulüm yapmasına müsaade
etmemek adalet sahibi olan yöneticinin sorumluluğudur. Bu
nedenle Avrupalı devletler ele geçirdikleri ülkelerde çok bü-
yük soykırımlar gerçekleştirip, yerli halka zulümler yapıp, ülke-
nin tüm doğal zenginliklerini sömürürlerken, Osmanlı padişah-
ları gittikleri ülkelere refah götürmeyi kendilerine gaye edin-
mişlerdir. Fethettikleri ülkelerdeki yerli halkın inançlarını de-
ğiştirmek için hiçbir zorlamada bulunmamış, aksine ibadetleri-
ni huzur içerisinde yapabilmeleri için onlara imkan sağlamışlar-
dır. 26
Türkler, idareleri altında yaşayan hiçbir zümrenin diline,
dinine, sosyal ve idari yapılarının büyük bir kısmına, kısacası

kültürlerine müdahale etmemişlerdir. Bu nedenle o dönemde
aynı toprak üzerinde her dinden, her milletten insan birarada
huzur içerisinde yaşamaktaydı. Bu konuda tarihçi A. Miquel
şöyle demektedir:
"Hıristiyan halklar Bizans ve Latin devletleri zamanında bu-
lamadıkları çok iyi yönetilen bir idare karşısında bulun-