Page 65 - Kuran'da Adalet ve Hoşgörü

Gerçek Adaletin Yafland›¤› Toplumlardaki Huzur 63

rul'un oğlu Osman'ın hak ve adalet severliğinden söz açıl-
maya başlandı." 36
Nitekim Osman Bey'in, ölmeden önce oğlu Orhan'a "Bü-
tün tebaanı eşitlik üzere koru, sana itaat edenleri hoş tut." 37
şeklinde bir vasiyette bulunduğu rivayet edilmektedir. Onun
adil yönetimi birçok yerde ün salmıştır. Bu sebeple Orhan
Bey'in Bursa'nın fethi sırasında kuvvet kullanmasına gerek dahi
kalmamış, Bursa Beyi kaleyi kendi isteğiyle teslim etmiştir. Bu-
nun üzerine Orhan Gazi, Bursa Beyinin veziri Saroz'a, bu ka-
leyi niçin teslim ettiğini sormuş ve Saroz birkaç sebep arasın-
da şunu da söylemiştir: "Size itaat edenler rahat içindeler. Biz
de rahatlığa heves ettik." 38 Aynı soru Bursalı Rumlara soruldu-
ğunda verdikleri cevap yine aynı samimi duyguları göstermek-
tedir:
"Sizin devletinizin günden güne yükseldiğini ve bizim dev-
letimizi geçtiğini anladık; babanızın idaresine geçen köylü-
lerin memnun kalıp, bir daha bizi anmadıklarını gördük ve

biz de bu rahatlığa heves ettik." 39
Orhan Gazi ve etrafındaki devlet adamlarının, Hıristiyanla-
ra karşı ne kadar hoşgörülü davrandıklarını, 1355 tarihinde,
Osmanlılara esir düşen Selanik Başpiskoposu Gregory Pala-
mas'ın mektubu da açık bir şekilde göstermektedir. Palamas
mektubunda, Osmanlı ülkesindeki Hıristiyanları tam bir ser-
besti içinde gördüğünü, Orhan Bey'in oğlu Süleyman Paşa'nın,
O'na Hıristiyanlık hakkında serbestçe sorular sorduğunu ve
bizzat Sultan Orhan'ın kendisi ile ulema arasında münazara
yaptığını yazmaktadır. 40
Orhan Gazi, Hıristiyanlara karşı olduğu gibi Yahudi toplu-